Главная    Почта    Новости    Каталог    Одноклассники    Погода    Работа    Игры     Рефераты     Карты
  
по Казнету new!
по каталогу
в рефератах

Етістікті оқыту жолдары

рдың дағдысын қалыптастыру үшін жүргізетін жаттығулардың түрі өте көп. Сондықтан да мұғалім жаттығуға байланысты мыналарды білуге міндетті:
1. Белгілі бір жаттығуды орындау үшін, оқушылардың сол жаттығуды орындарлық білімі болуы шарт.
2. Оқушылар жаттығуды не үшін орындайтынына, оның қандай пайдасы барлығына түсінсе ғана оны саналы түрде орындайды. Саналы түрде орындалған жаттығулар ғана көсемшеден тиісті дағдылар алуына көмектеседі.
3. Жаттығу оқушының қызығуын, ынтасын, ықыласын арттыруға тиіс.
4. Жаттығу оқушы назарын өзіне тартатындай болуы керек.
5. Жаттығулар кездейсоқ болмай, белгілі бір жүйемен орындалып отырылуы шарт.
6. Жаттығулардың түрлі-түрлі болып келуі.
7. Жаттығулар тек таяуда ғана өтілетін материалдарға негізделмей, бұрынырақта өтілген кейбір материалдарды да қамтуы керек.
8. Жаттығулар оқушылардың көп уақытын алмауға тиіс.
9. Шығармашылық жаттығулардың көбірек болуы қажет.
10. Әр жаттығу оқушы еңбегінің нәтижесін көрсетіп отыруға тиіс.
Жаттығулар осы талапқа сай болғанда ғана оқушылардың дағдысын қалыптастыра алады.
Кітаппен жұмыс істеу әдісі сабақтың барлық кезеңінде қолданылады. Себебі көсемшеден білім оқушылардың тілдік құбылыстарды бақылауы арқылы немесе мұғалімнің сөзі арқылы ғана емес, басқа әдістер арқылы да меңгерілетіні белгілі.
Оқушыларға қазақ тілінде көсемшеден білім мазмұнын игеруіне оқулық пен көмекші оқу құралдары, ғылыми көпшілік әдебиет, журнал мен газет материалдарының мәні зор. Мұғалімнің түсіндіруі мен жаттығу жұмыстары кітапқа сүйенгенде ғана нәтижелі болады. Сондықтан да мүғалім оқушыларға кітапты пайдалануды үнемі үйретіп отыруы керек.
Мұғалім көсемшені түсіндіріп болып, оқушылардың сұрауларына жауап берген соң, оқулықты алдырып, өтілген материалды кітаптан оқып шығуды тапсырады. Мұндай жағдайда көбіне ережелерді оқу ғана тапсырылады, кейде түсінігін оқу да талап етіледі. Сонан кейін көсемшеге байланысты мұғалімнің қойған сұрауларына жауап қайтарады. Көбіне мұғалім сұрақтарды жаттығуларды орындатып болып та қояды. Көсемшені пысықтарлық жаттығулар оқулықтан да, дидактикалық материалдардан да болуы мүмкін. Ол мұғалімнің қалауымен шешіледі.
Оқулық пен дидактикалық материалдардың оқушыларға үйде тигізетін көмегі мол.
Дегенмен оқушылар оқулыққа тым иек сүйеп алып жүрмес үшін, оларға шығармашылық жұмыстар орындату керек. Алдымен оқушы кітаптан оқыған ережелерін талдап, өз мысалымен дәлелдеп айта алатындай болуы қажет. Сонан кейін оларға көркем әдебиеттен, газет-журналдардан оқып келуге тапсырмалар беріледі де, соларда кездескен көсемшелік тұлғаларды ауызша талдау, теріп жазып, олардың не үшін қолданылғанын біліп келу тапсырылады.
Көркем әдебиет немесе басқа кітаптар мен газет-журналдардан тапсырмаларды сабақ үстінде де орындатуға болады.
Міне, осылайша оқулық пен онан басқа да кітаптарды сабақтың мақсатына лайықтап, икемдеп пайдалану аса тиімді.
Сонымен, оқулықты және онан басқа кітап, газет журналдарды тиімді пайдалану арқылы да оқушыларға қазақ тілінде көсемшеден саналы білім беруге, дағдысын қалыптастыруға болады.
Грамматикалық талдау – қазақ тіліне тән оқыту әдістерінің бірі. Оқытудың бұл түрі көбінесе оқушыларға қазақ тілінен білім мен дағды беруде жиі қолданылады.
Қазақ тілінде грамматикалық талдаудың мынадай түрлері бар: фонетикалық талдау, морфологиялық талдау, синтаксистік талдау, сөзжасамдық талдау.
Көсемшені оқытқанда морфологиялық талдау жасау арқылы талдау жасатса, синтаксистік талдауды көсемшенің синтаксистік қызметін өткен кезде талдау жасаған дұрыс.
Қазақ тілінен көсемшені оқытқанда грамматикалық талдау ауызша да, жазбаша да жасатып отырылады. Дегенмен, талдаудың қай түрі жүргізілсе де, ол оқушылардың көп уақытын алмауға, тек оларға көсемшені басқа категориялармен салыстыра отырып таныту немесе алу мақсатын көздеуге тиіс.
Өз бетімен ізденіп білім алу әдістеріне мына әдістер жатқызылады:
1/ дәстүрлі проблемалық әдіс;
2/ кездейсоқтық әдіс;
3/ ситуациялық әдіс;
4/ оқушылардың сабақ бере білу әдісі;
5/ дидактикалық ойын әдісі
6/ эвристикалық әдіс.
Дәстүрлі проблемалық әдістің құрылымы мынадай үлгіде келеді:
1/ мұғалімнің проблемалық ситуация жасауы;
2/ проблеманы жүйелеп таныстыру және оның шешімінің болжамын ұсынуы;
3/ шешімнің болжамдарын тексеріп көруі;
4/ алынған шешімдер мен нәтижелерді бір жүйеге түсіріп оларды қолдану жолдарын анықтау.
Бұл әдістің ерекшелігі мынада: оқытудан гөрі оқушылардың қызметіне зор мән беріледі.
Кездейсоқтық әдістің ерекшелігі сонда-оқушыларға көсемше мазмұнындағы мәлімет беріліп, соның себебін анықтау тапсырылады. Себебін анықтау барысында оқушыларда қандай да бір сұрақтар туындайды. Ал мұғалім сол сұрақтарға жауап беруі тиіс болады. Мұғалім мен оқушылардың бірлескен қызметі барысында, сабақтың тақырыбында кездейсоқтық, яғни, көсемшеден белгілі бір нәтиженің шығу көзі іздестіріледі,басты ойлар анықталады. Шешімі бірнешеу болуы мүмкін, бірақ оқушылардың өзара талқылауы мен келісімі нәтижесінде соның біреуі қабылданады. Бұл жерде оқушылардың танымдық белсенділігі ғана рөл атқармайды, сонымен бірге мұғалімнің де қатысуының үлкен мәні бар. Оқушылардың жинақталған сұрақтарына мұғалім жауап беріп отырады, соның нәтижесінде ақиқатты тануға жетелейді.
Ситуациялық әдіс жоғарыдағы кездейсоқтық әдіске ұқсас болып келеді. Мұнда мұғалім белгілі бір жағдаяттар /ситуациялар/ туғызып, оның шешімін табуды оқушылардың өздеріне жүктейді. Оқушылар шешімнің біреуін немесе бірнешеуін тауып, соның ішіндегі дұрысын табуға тырысады.
Эвристикалық әдіс. Баланың оқу мотивтерін, оның ішінде танымдық қызығушылығын қалыптастырудың бір жолы ретінде көсемшені оқытуда эвристикалық әдіс қолданылады. Эвристикалық әдіс көсемшені оқушының өздігінен түсінуі мен шешуі болып саналады. Мұнда білім мазмұнын меңгертуде оқушының ынта-ықыласын жұмылдыру мақсаты көзделеді. Мұндай әдіспен сабақ өткізуді мұғалім алдын ала жоспарлап, мынадай міндеттерді белгілейді:
- көсемшеден грамматикалық материалды түсіндіру жолын ықшамдап, әр баланың қабылдауына, ақыл-ойына қонымды болу жағын көздеу;

1234
скачать работу

Етістікті оқыту жолдары

 

Отправка СМС бесплатно

На правах рекламы


ZERO.kz
 
Модератор сайта RESURS.KZ