Өнімнің өзіндік құнын төмендету резервтері

Табыс өнім өндірісі көлемі артуымен, жоғарғы рентабельділікті өнімнің үлес салмағының артуымен, өнімнің өзіндік құнының төмендеуінен, өнім сапасы артуына байланысты бағаның көтерілуімен  өсуі мүмкін.

Өнім өндірісі артуымен байланысты табыс өсіңкілігін келесі формуламен есептеуге болады:

Dq= (Qп — Qб) : 100 x dпр = (48560,39-30093,8):100 х 79,0 = 14588,606 млн.тенге

Мұндағы Dq- берілген жағдайда өнім өндірісі артуы есебінен табыс өсуі;

Qп  және Qб – 2003 және 2004жж. өндіріс көлемдері;

Dпр – 2003 жылғы табыс өсіңкілігі.

Өнімнің өзіндік құны төмендеуі әсерінен табыс өсіңкілігін келесі формула мен есептеуге болады:

Dс = (Qб -Dб) x Qп : Qб – Cпл = (30093,8 – 23899,7) х 48560,39 : 30093,8 – 10154,88 = 6194,1 х 48560,39:30093,8 – 10154,88 = -159,867 млн.тенге

Мұндағы Dс — өнімнің өзіндік құны төмендеуі әсерінен табыс өсіңкілігі;

Спл – 2004 жылғы өнімнің өзіндік құны;

Dб -2003 жылғы табыс.

Содан соң өндіріс рентабельділігін анықтаймыз. Рентабельділік деңгейі келесі түрде анықталады:

Rн = (Dv+D) : (ОКсрг + ОС) х 100 = (23899,7+ 14505,81): (20246,6 + 10104,72) х 100= 38405,51 : 30351,32 х 100= 126,53%

Сонымен рентабельділік деңгейі өсіңкілігі төмендегіні құрайды:

R = Rн – Rст = 126,51- 94,5 = 32,01%

Рентабельділік негізгі капиталды пайдалануды сипаттаушы көрсеткіш болғандықтан, оның деңгейіне кәсіпорындағы негізгі капитал размері мен оны пайдалану деңгейі ықпал етеді. Негізгі капиталдың орташа жылдық құнының төмендеуі негізгі капиталдың 1 тенгесіне келетін табыстың үлес салмағын жоғарылату есебінен, өнімнің бірлігіне келетін амортизациялық бөлулерді төмендету есебінен рентабельділік өсіңкілігін қамтамасыз етуге болады.

Өндіріс тиімділігін жоғарылату материалдық, еңбек және қаржылық ресурстарды пайдалану деңгейінің қаншалықты жоғары екендігіне байланысты. Соңғы жылдары ол өнім өндірісіндегі материалдық шығындардың үлес салмағының артуымен сипатталады. .Материалдық шығындардың құрылымын талдау — өнімнің материалдық сыйымдылығының төмендеуі өзіндік құнның төмендеуіне қор сыйымдылығының осы көрсеткішке әсерімен салыстырғанда қатты ықпал ететіндігін сипаттайды. Өнімнің материалдық сыйымдылығы шикізат пен материалдарды пайдалану деңгейінің маңызды көрсеткіштерінің бірі болып табылады.  Материалдық сыйымдылық – бұл өткен еңбек шығындарын бейнелейтін және материалдық ресурстардың өндіріс процесінде тиімді пайдалануын сипаттаушы экономикалық категория.

Шикізат пен материалдарды үнемдеу – бұл өндіріс көлемін арттыру факторларының бірі болып табылады.

Тұтынылатын материалдардың өзіндік құны өнім бірлігіне келетін материалдардың үлестік шығындарының қысқаруы нәтижесінде төмендейді. Бұл айналым құралдарының нормативінің төмендеуімен тікелей байланысты.  Өнімнің материалдық сыйымдылығы  шамасы өндірістік запастар размеріне және нормаланатын айналым құралдараның құнына тікелей ықпал етеді. Бұл кәсіпорынның қаржылық жағдайы үшін маңызды болып табылады.

Материалдық ресурстарды пайдалануды жақсартуға бағытталған ұйымдастырушылық-техникалық шаралар технология, негізгі жабдықтың паркіне талаптарды күшейтуді, біліктілік деңгейіне, сапа, маркетинг қызметіне талаптарды жоғарылатуды көздейді.

Сонымен, өнім өндіріс мен өткізу шығындарын төмендету проблемаларын шешу үшін жалпы концепция өңдеу қажет., яғни кәсіпорын міндеттемелерімен байланысты өзгерістерді ескере отырып түзетулер жыл сайын енгізіліп отыратын бағдарлама.  Бұл бағдарлама кешенді сипатқа ие болуы тиіс, яғни өнім өндіріс мен өткізу  шығындарына ықпал етуші барлық факторларды ескеруі қажет. Атап айтқанда, онда төмендегі бейнеленуі тиіс:

1. Материалдық ресурстарды рационалды пайдалану бойынша  шаралар  (шикізат, материалдар, отын, энергия ресурстарын үнемді пайдалануға мүмкіндік беретін жаңа техника мен қалдықсыз технология енгізу; анағұрлым прогрессивті материалдарды енгізу және пайдалану;  шикізат пен материалдарды кешенді пайдалану; өнім сапасын жақсарту және ақау процентін төмендету және т.б.);
2. Өндіріс көлеміне байланысты шығындарды минимизациялауға мүмкіндік беретін кәсіпорынның оптималды размерін анықтап ұстап тұрумен байланысты шаралар;
3. Негізгі қорларды пайдалануды жақсартумен байланысты шаралар (кәсіпорынның басы артық машиналар мен жабдықтардан

   1 2 3 4 5 След.

   скачать работу

   
   Өнімнің өзіндік құнын төмендету резервтері

Отправка СМС бесплатно