Паскаль програмдау тілінің көмекші программалары
t;
TYPE M=Array[1..12] Of Integer; N=Array [1..12] Of String;
VAR K,I,P:Integer; A:N; B:M;
PROCEDURE Engiz ( VAR B:M; VAR A:N);
Begin For K:=1 To 12 Do Begin Writeln (K’,команданың аты:’);
Readln (A[K]); Writeln (‘Оның алған ұпайы:’); Readln (B[K]) End;
End;
PROCEDURE Kemu (B:M; VAR A:N);
VAR Max,F:Integer; M:String;
BEGIN For K:=1 To 11 Do Begin
Max:=B[12]; F:=12; M:=A[12];
For I:=12 Downto K Do
If B[I] > Max Then Begin F:=I; Max:= B[I]; M:=A[I]; End;
B[F]:= B[K]; B[K]:=Max; A[F]:=A=[K]; A[K]:=M; End;
Writeln; End;
PROCEDURE Autsaider(B:M; VAR A:N);
Begin Kemu (B,A); Writeln;
Writeln (‘Артта қалған командалар:’);
For K:=8 To 12 Do Write (A[K]:7); End;
PROCEDURE Juldeger (B:M; A:N);
Begin Writeln;
Writeln (‘Жүлдегер командалар:’);
For K:1 To 3 Do Write(A[K]:7); End;
BEGIN Clsrcr; Engiz(B,A); (негізгі программа)
Autsaider (B,A); Juldeger (B,A); Readln; END
Космос кораблі Күн системасындағы тоғыз планетаның бірінен шығып барлық планеталарды айналып қайтып келуі тиіс. Жанар майды үнемдеу үшін ол әр жолы арақашықтығы ең аз деген қашықтықта орналасқан планетаға баруы тиіс. Космос кораблінің ең тиімді маршруты мен оның барлық жүрген жолын анықтау программасы.
PROGRAM Planeta;
USES Crt;
VAR M:Set Of 1..10;
A:Array[1..10] Of Integer;
B:Array[1..10,1..10] Of Integer;
N,X,C,D,K,I,Y,Min: Integer;
PROCEDURE Inp;
Begin For K:=1 To N Do
For I:= To K Do Begin Read(B[I,K]);
B[I,K]:= B[I,K]; End; End;
PROCEDURE Out;
Begin For K:=1 To N Do Begin
For I:= To K Do Begin Read(B[I,K]:4);
Write; End; End;
Begin Clrscr; (негізгі программа)
Write(‘Матрица өлшемін егіз:’); Readln (N);
Inp; Out;
Write (‘Қай планетадан шықты, номерін енгіз:’); Readln (X);
If=[X]; A[1]:=X; C:=x; D:=0;
For I:=1 To N-1 Do Begin Min:=Maxint; Y:=1;
For K:=1 To N Do
If (B[X,K]) <Min) And Not (K In M) And (B[X,K]) < >0) Then
Begin Min:=B[X,K]; Y:=K; End;
D:=D+Min; M:=M+[Y];
A[I+1]:=Y; X:=Y End;
Writeln (‘корабльдің барлық жүрген жолы:’D+B[C,X]);
Write(‘Корабльдің ең тиімді маршруты:’);
For K:=1 To N Do Write (A[K]:4); Write (‘ ‘,C);
Readln End.
«Жүргізушілерге картотека жазу» программасын
процедуралар қолданып құру.
PROGRAM Dosye;
TYPE Dos=RECORD A:Char; Integer; C,D,E:String; End;
VAR X:Array[1..10] Of Dos; B,K,I:Integer;
Procedure Inp;
Begin Writeln (K, ‘машина туралы деректерді еңгіз’);
With X [K] Do Begin
Write (‘Қаласы:’); Readln(A);
Write (‘машина нөмірі:’); Readln(В);
Write (‘Сериясы:’); Readln(С);
Write (‘Фамилиясы, аты:’); Readln(D);
Write (‘Адрес:’); Readln(Е); End; End;
Procedure Out(I:Integer);
Begin Writeln (‘Бұл нөиерімен мынадай машиналар бар:’);
With X [K] Do Begin
Writeln (‘Қаласы:’,A);
Writeln (‘машина нөмірі:’,В);
Writeln (‘Сериясы:’,С);
Writeln (‘Фамилиясы, аты:’,D);
Writeln (‘Адрес:’,Е); End; End;
BEGIN
For k:=1 To 3 Do Inp;
Write (‘Көрнекті машина нөмірін енгіз:’); Readln(B);
For K:=1 To 3 Do If X [k].B=B Then Out(k);
Readln END.
ФУНКЦИЯЛАР.
Функциялардың атқаратын қызметі мен жұмыс принциптері процедураларға ұқсайды. Функциялардың процедуралардан негізінен екі айырмашылықтар бар:
Функциялар өрнек операндалары ретінде қолданыла береді;
Функция шақыру нүктесіне бір ғана өзінің атына меншіктелген скалярлық шаманы қайтарады. Процедуралар шақыру нүктесіндегі бірнеше идендификаторға жаңа мәндер қайтарып бере алса, ал функциялар бір шақыру нәтижесінде бір ғана идендификаторға жаңа мән бере алады.
Функциялар құрылымы:
Functioon аты (Формалды параметрлер: Типтері):типі;
Сипаттамалар бөлімдері; (*бұл бөлімдер болмауы да мүмкін*)
BEGIN Операторлар бөлімі;
Аты:=(*функция жаңа мән меншіктейді*) (*функция денесі*)
END;
Функциялар да процедуралар сияқты шақырылады. Негізгі программа жаңа мән беру үшін функция денесінде функцияның идендификаторы кемінде бір мән меншіктеуі тиіс. Шақыру нүктесіне функцияның соңғы меншіктеген нәтижесі жаңа мән болып қайтарылады.
Функция құру мысалдары.
Екі (х1,ү1) және В(x2,y2) нүктелерінің координаталары бойынша ара қашықтығын анықтау функциясын құру.
PROGRAM Func 1;
VAR X1,X2,Y1,Y2:Integer;
FUNCTION Ara: Real; (Қашықтық табу функциясы)
Begin Ara:=Sqrt (Sqr(X2-X1)+Sqr(Y2-Y1)) End;
Begin Readln (X1,X2,Y1,Y2); (негізгі программа)
Writeln (‘Екі нүктенің ара қашықтығы=’, Ara:4:1);
Readln END.
Нақты оң Х санының нақты Ү дәрежесін
табу функциясын құру
PROGRAM Func 1;
VAR X,Y:Real;
FUNCTION Dar (A,B:Real):Real; (дәрежесін табу функция)
Begin If A>0 Then Dar:=Exp(Ln(A)*B)
Else Begin Writeln (‘ter’); Delay (30000); Halt End End;
Begin Readln (X,Y); (негізгі программа)
Writeln (‘dar=’,Dar(x,y):4:1);Readln END.
М-нен N–ге дейінгі бүтін сандар қосындысын
табу функциясы
PROGRAM Func 3;
VAR A,B,P:Real;
FUNCTION Sum (M,N:Integer):Integer; (дәрежесін табу функция)
VAR S,K:Integer;
Begin S:=; For K:=M To N Do S:=S+K;
Sum:=S; End;
Begin Readln (A,B);
P:=Sum(A,B);Writeln (‘P=’,P); Readln END.
Nсанының факториал табу функцясы.
PROGRAM Func 2;
VAR N,P,K:Integer; S:Longint;
FUNCTION Fact(M:Integer):Longint;
Begin P:=1 For K:=2 To M Do P:=P*K;
Fact:=P; End;
BEGIN Repeat Readln(N); Unit N>0 (оң сан ендіру циклі)
S:=Fact(N);
Writeln (‘Fac=,’S); Readl End.
Екі санның және төрт санның кішісін
табу функциялары
PROGRAM Minsan;
VAR A,B,C,D:Real;
FUNCTION Min (K,I:Real):Real;
Begin If K>I Then Min:=K Else Min:=I; End;
FUNCTION Min4(A,B,C,D:Real): Real;
Begin Min4:=Min (D, Min(C, Min(A,B))); End;
Begin Writeln (‘төрт сан енгіз’); Readln (A,B,C,D);
Writeln (‘Төрт санның кішісі=,’ Min4(A,B,C,D):4:2);
Readln End.
Кез-келген жолдық қатардың латын алфавитінің кіші әріптерін бас әріпке айналдыру функциясын құру.
PROGRAM Kat3;
Var X:String; K:Byte;
FUNCTIION Basarip(A:String):String;
Begin For K:=1 To Length (A) Do A[K]:=Upcase(A[K]);
Basarip:=A End;
BEGIN Readln (X); X:=Basarip(X);
Writeln (‘Қатардың жаңа мәніX=’,X);
Readln End.
Х жолдың қатарында кездесетін «а» символдарын санап, оларды«b» символымен ауыстыру функциясын құру.
PROGRAM Kat4;
Var X:String; K,N:Byte;
FUNCTIION Austyr(A:String):String;
Begin N:=0; For K:=1 To Length (A) Do If A[K]=’a’ Then
Begin N:=N+1; A[K]:=’b’ End; Austyr:=A End;
BEGIN Readln (X); X:=Austyr(X);
Writeln (‘Қатардың жаңа мәніX=’,X’, қатарда ‘, N, “a” Символы болды’);
Readln End.
2-ден 1000-ға дейін сол жағынан да, оң жағынан да оқығанда жайсандарды анықтау функциясын құру.
PROGRAM Func5;
VAR X,N:Integer;
Function Jai(Y:Integer):String;
VAR D,I:Integer; T:String;
BeginT:=’Жай сан емес’; D:=0;
| |  скачать работу |
Паскаль програмдау тілінің көмекші программалары | 
