Саралап, деңгейлеп оқыту технологиясы
түрлері.
11 – сыныптың «География.Дүние жүзіне аймақтық шолуында» «Еуропа елдеріне жалпы шолу» тарауын қорытындылағанда мен сыныптың ерекшелігіне қарай кескін картамен жұмысты III – деңгейге бөліп бердім.
Тапсырмаларды деңгейге бөліп бергендегі мақсатым – сынып оқушыларын «қабілетті» және «қабілетсіз» деп жасанды түрде әр түрлі жіктерге бөлуді болдырмау;
— бірінші деңгейдің тапсырмаларын орындап үлгерген оқушылар екінші деңгейдің тапсырмаларын;
— екінші деңгейдің тапсырмаларын орындаған оқушылар үшінші деңгейлердің тапсырмаларын орындайды;
Үшінші деңгей шығармашылықты қажет ететін тапсырмаларды, әрине дарынды да, еңбекқор оқушы орындай алады.
Қандай оқушы болмасын, мысалы өзінің жақсы оқитындығына қарамастан жұмысын «оқушылық», «міндетті», бірінші деңгейдің, ол үшін жеңіл болса да тапсырмаларын орындаудан бастайды.
Барлық оқушылар жұмысын бір мезгілде бастап, әр қайсысы, білім игерудегі өз қабілетіне қарай, өз биігіне жетеді.
Бір деңгейдің тапсырмаларын толық және дұрыс орындап, өткізбегенінше, келесі деңгейге көшпейді. «Міндетті» деңгейді толық меңгергеннен кейін оқушы әрі қарай ілгері ұмтылады, өзіне — өзінің сенімі артады.
Олардың әрқайсысы бірінші деңгейлік тапсырмаларды орындауға міндетті және жоғары деңгейлік тапсырмаларды орындауға құқылы.
Осылайша, бір деңгейден бір деңгейге,өз білімін біртіндеп толықтыра отырып, өз қабілетін де жетілдіреді. Бұл жағдайда жоғары деңгейлік тапсырмаларды орындау әр оқушының күнделікті мақсатына айналады.
Мысалы, 11 – сыныптағы «Еуропа елдеріне жалпы шолу» тарауын қорытындылау тапсырмаларына тоқталайын:
I – деңгейдің тапсырмалары:
1. Еуропа елдерінің саяси картасын пайдалана отырып, Еуропадағы басқару формасы ірі монархиялық құрылымды елдерді және федерациялық құрылымды елдерді кескін картаға түсіру.
2. Оқулық мәтінімен анықтамалық мәліметтерді пайдалана отырып, Еуропадағы елдерге барлау жасау.
Аумағы Халқының саны Жиынтық ішкі өнім көлемі Жоғары урбандалған Халық өте тығыз орналасқан
Франция
Испания
Швеция
Финляндия
Норвегия ГФР
Франция
Ұлыбритания
Италия
Испания ГФР
Ұлыбритания
Франция
Италия
Испания Бельгия
Испания
Италия
Ұлыбритания
Нидерланд Нидерланд
Бельгия
Ұлыбритания
Германия
Италия
Ірі елдерді дәптерлеріне теріп жазу.
II – деңгейдің тапсырмалары:
1.Оқулық мәтіні мен тақырыптық карталарды пайдалана отырып, «Еуропаның минералды ресурстары» кестесін құрастырыңдар.
Минералды ресурстардың түрлері
Аймақтары
Тас көмір
Қоңыр көмір
Мұнай, мыс, табиғи газ
Темір кені
Түсті металдар
Калий, тас тұзы
Күкірт
2. Оқулық мәтіні негізінде және экономикалық картаның мәліметтерін пайдалана отырып, Еуропадағы ірі өнеркәсіп орталықтарын тауып, кескін картаға дөңгелек диаграмма түрінде көрсету:
а) Лондон, Мидлен, Глазго (Ұлыбритания);
ә) Париж, Лион (Франция);
б) Милан, Турин, Рим (Италия);
в) Франкфурт, Мюнхен, Гамбург, Дортмунд (ГФР);
III – деңгейдің тапсырмалары:
1. Орта және Оңтүстік Еуропаға кіретін бір – бір мемлекетке салыстырмалы сипаттама бер.
Жеке елдерге сипаттама Нидерланд Испания
1. Географиялық орны
2. ЭГЖ-ң ерекшілігі
3. Аумағы және әкімшілік бөлінуі
4. Геосаяси жағдайы
5. Табиғат ресурстары
6. Туристік нысандары
7. Халқы. Халқының құрамы, қоныстануы.Урбандалуы.Еңбек ресурстары.
8. Шаруашылығы
9. Сыртқы экономикалық байланыстары. Қазақстан өзара қарым — қатынасы.
Осындай тапсырмаларды беру арқылы сыныптағы бірінші деңгей оқушылары тек атлас, оқулықты пайдаланып, қажетті нысандарды кескін картаға түсіре алады. Бірінші деңгей оқушыларының жіберетін қателері – кескін картамен жұмыстың орындалу талабын ескермейді.
Екінші деңгей оқушыларының тапсырмалары бірінші деңгейдің тапсырмаларына қарағанда күрделірек болады. Сыныптың екінші деңгей оқушылары өткен материалдары кескін картамен жұмыс жасау арқылы өз білімдерін бекітеді.
Сыныптың үшінші деңгей оқушылары кескін картамен жұмыстың барлық ережелерін сақтап, өз бетімен жеңіл карта құрастыра алады. Оқушылар сыныпта меңгерген тақырыбымен шектелмей, қосымша материалдарды пайдалана отырып, жұмыс жасайды.
III. Қорытынды.
Қорыта алғанда өзім жұмыс жасаған жылдары, яғни 4 – жыл ішінде оқушылардың кескін картамен жұмыс жасау деңгейі былай өзгерді (2 – қосымша).
Жұмыс жасаған жылдарым ішіндегі тәжірибемнен байқап, мен мынадай қорытындыға келдім. Оқушылар кескін картамен жұмыс жасау арқылы мынадай нәтижелерге жетеді:
1. Оқушылар өз бетімен кез келген географиялық нысандарды кескін картаға түсіре алады. Кескін карта түсіру арқылы әрбір географиялық нысандардың орналасуын, олардың аттарының дұрыс жазылуын есте сақтап қалады.
2.Географиялық координаталарды табу арқылы математикалық білім мен іскерлікті бекіту.
3. Теориялық білімді практикалық жұмыста бекіту.
4. Оқушылар өз беттерімен қарапайым, күрделі карталарды жасай алады.
5. Оқу процесі жарыс түрінде ұйымдастырылады.
| |  скачать работу |
Саралап, деңгейлеп оқыту технологиясы |
