 |
|
Тілдердің топтары
(қазір жоқ)
3. Чуваш (чауаш) тілі
4. Гун тілі (қазір жоқ)
ТОБА ТІЛДЕРІ – сәнбилердің (1-7 ғ) ұрпақтары
1. Тува тілі
2. Ценгель тілі
3. Моншақ тілі
4. Тофалар (қарағас тілі)
5. Сойот тілі
6. Уранхай тілі
7. Бурят сойоттарының тілі
САХА ТІЛДЕРІ – құрықандардың ұрпақтары
9. Якут (саха) тілі
10. Долған тілі
ІІ. Бергі Түркі тілдері (Түркі тілдері діңгегінен кейін тармақталған, 8-15 ғасырлар аралығында)
ОҒЫЗ ТІЛДЕРІ – көшпелі иран және түркі тайпаларының тоғысуынан, яғни сақтар (скифтердің) мен ғұндардың араласқан ұрпақтары
1. Көне оғыз тілі (қазір жоқ, көне оғыздар (4-11 ғ) сөйлеген)
2. Печенек (бешене) тілі (қазір жоқ)
3. Салар тілі (ұйғыр тілі ықпал еткен оғыз тілі, Гәнсу түркілерінің тілі)
4. Осман тілі (Анатолиялық Түркияның көне тілі)
5. Түрік тілі (қазіргі)
6. Месхет тілі
7. Балқан түріктерінің тілі
8. Гагауз тілі
9. Оңтүстік қырым татарларының тілі
10. Азербайжан тілі
11. Қашқай тілі
12. Хорасан тілі
13. Түрікмен тілі
14. Хиуалық өзбектердің тілі
15 Сельжұқ тілі (қазір жоқ)
16. Терекме тілі
17. Ирак түркілерінің тілі
18. Афшар тілі (Ауғанстан түркілерінің тілі)
19 Айналлу тілі (Иран оғыздарының тілі)
ҚЫПШАҚ ТІЛДЕРІ – ғұн және сәнби тайпаларының, теле және қыпшақ тайпаларының ұрпақтары.
1. Көне қыпшақ тілі (қазір жоқ, көне қыпшақтар (6-13 ғ) сөйлеген)
2. Куман тілі (қазір жоқ, мажар (венгр) қыпшақтары сөйлеген)
3. Құмық тілі
4. Қарашай тілі
5. Балқар тілі
6. Қарайым тілі
7. Орталық қырым татарларының тілі
8. Үрім тілі (орталық қырым татарлары тілінің бір тармағы)
9. Қырымшақ тілі (орталық қырым татарлары тілінің бір тармағы)
10.Татар тілі (қазіргі)
11. Сібір татарларының тілі
12. Башқұрт тілі
13. Ноғай тілі
14. Астрахань татарларының тілі
15. Алабұғат татарларының тілі
16. Қарақалпақ тілі
17. Қазақ тілі
18. Солтүстік қырым татарларының тілі
19. Өзбек қыпшақтарының тілі
20. Қырғыз тілі (қазіргі қырғыз)
21. Армян қыпшақтарының тілі (қазір жоқ)
ҚАРЛҰҚ (ҚАРАХАНИД) ТІЛДЕРІ – отырықшы иран-соғды және көне түркі тайпаларының ұрпақтары
1. Қараханид тілі (қазір жоқ)
2. Қалаш тілі (Иран Түркілерінің тілі)
3. Шағатай тілі (қазір жоқ)
4. Өзбек тілі
5. Ұйғыр тілі (қазіргі)
6. Жұғыр тілі
7. Айну тілі
8. Іле тармағы (Ұйғыр тілінің)
АЛТАЙ ТІЛДЕРІ – ғұн және динлин тайпаларының ұрпақтары
1. Көне ұйғыр тілі (қазір жоқ)
2. Сарығ ұйғыр тілі (қазіргі ұйғыр тілі ықпал еткен сібірлік ұйғыр тілі)
3. Көне қырғыз тілі (қазір жоқ)
4. Шұлым тілі
5. Манчжур қырғыздарының тілі
6. Саян түркілерінің тілі
7. Енисей түркілерінің тілі
8. Хакас тілі
9. Шор тілі
10. Солтүстік алтай тілі
11. Шалқан тілі
12. Куманды тілі
13. Оңтүстік алтай тілі
14. Орталық алтай тілі
15. Телеут тілі
16. Туба тілі
17. Телеңгіт (төлеңгіт) тілі
18. Көне түркі тілі (Орхон, Енисей ескерткіштерінің тілі)
ТҮРКІ ХАЛЫҚТАРЫНЫҢ ӘЛЕМДЕГІ САНЫ
(2005 жылға):
1. Түрік тілі – 80 млн
2. Азербайжан тілі – 40 млн
3. Өзбек тілі – 26 млн
4. Қазақ тілі – 13 млн
5. Ұйғыр тілі – 10 млн
6. Түрікмен тілі – 8 млн
7. Татар тілі – 7 млн
8. Қырғыз тілі – 4 млн
9. Башқұрт тілі – 2,5 млн
10. Чауаш тілі – 1,8 млн
10. Қашқай тілі – 1,7 млн
Бұлар халқының саны саны млн-нан асатын тілдер. Сонымен бірге Саха (якут), Хорасан, Гагауыз, Қарақалпақ, Қырым татарлары, Афшар халықтарының әрқайсысы – 500 мыңға жуықтаса, Құмық, Қарашай-балқар, Тува халықтарының әрқайсысының саны 300 мыңнан асады. Қалғандары саны 100 мыңан аз болатын, шағын халықтар.
| |  скачать работу |
Тілдердің топтары |
|
|
|
Погода в Алматы |
на 10 дней |
другой город |
|
