Жаңа заманның саяси ғылымының қалыптасуы және дамуы
амдардың әу бастан тең болу приципін жақтайды. Кейбір азаматтар мемлекет пайдасы үшін өз құқықтары мен еріктеріне шек қояды. Мемлекеттің міндеті – бейбітшілік пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету. Бірақ Гоббс монархияны жақтап, халықты бұғауда ұстау үшін дінді мемлекеттік өкіметтің идеологиялық қаруы ретінде сақтау қажет деп санайды. Гоббс «өзін-өзі сақтап, қажет өтеуді – «табиғи заңды», моралдың негізі деп ұйғарды. Адамның моральдық борышы өзінің мазмұны жағынан қоғамдық шарттан шығатын азаматтық борышқа сәйкес келеді дейді.
Ағылшындық Джон Локк (1632-1704) әлеуметтік компромисс идеологы болды. Матриалист, ағартушы танымның эмпирикалық (тәжірибелік) теориясы мен либерализмнің идеялық-саяси негізін жасады. «Адам санасы жайындағы тәжірибе» деген шығармасы түрлердің шығу тегі мен адам танымының мүмкіншілігін зерттеуге арналған. Локктың ұйғаруынша, тұрмыстық идея мен принциптер – теория жүзінде де, практика жүзінде де құдай жөніндегі идеяны қоса алғанда болмайды, адамның барлық білімі тәжірибеден туады. Локк әлеуметтік-саяси тұжырымдамасын «Мемлекеттік басқару жайындағы екі трактатында» баяндаған. Мемлекет адамдардың еркімен құрылатын, қылмыскерлерді жазалайтын құрылым екен. Қоғамның игілігі үшін заңдарды шығарады, меншікті қорғау істерін жүргізеді. Заң шығару орындары жоғары тұруы керек. Локк абсолюттік –монархистік билік құрылымын қабылдамады. Оның мемлекет туралы идеялары ерте буржуазиялық революциялардың талаптарына сай келді.
| |  скачать работу |
Жаңа заманның саяси ғылымының қалыптасуы және дамуы |
