Жұмыртқа өнімінің қолдану аймағы және мәні

1) Қабыршақ
2) Ауа қабаты
3) Қабыршақ асты қабықтары
4) Сары уыз
5) Ұрық дискісі
6) Сары уыз қабыршағы
7) Халаздар (градниктер)
8) Сұйық ақуыз қабаты
9) Тығыз ақуыз қабаты

55-65 грамдық жұмыртқа қауашағы сары уыз, ақуыз қауашақ 6:3:1 қатынасында болады.
Құс жұмыртқасында барлық витаминдер құрамы болады, С витаминінен басқа. Барлық витаминдер жұмыртқа сары уызында болады. Негізгі жұмыртқада В –витамині көп болады. (%/мг) В2 0,40-0,56,В3-0,30, В5 -0,20-0,43 және де жұмыртқада В1, В6, В12 витаминдеурі аз мөлшерде болады. Сар уыздағы орташа дәрумендер жиналған (МКГ/Г) А-8,0; Д-1,25; Е-30,0, В1-2,8, В2 -6,0, В3 -50,2, В6 -0,93, В7 -0,41, В12 -0,02 және де жұмыртқада каротиноидтар болады. Каротиноидтардың глютейн және зеаксантин түрлері адамдағы каторактының болуын төмендетеді. Жұмыртқа қауашағы табиғи органикалық кальцийдің түрі. Жұмыртқаның қауашағының құрамы тіс пен сүйектің құрамымен бірдей. Жұмыртқада кальций, темір, иод, мыс, мырыш, сера, марганец, биоэлементтері болады. Жұмыртқадағы фосфор мөлшері 470 мг/% , сера -220 мг/% . Жұмыртқада калий мен натрий көп. Сар уызда кальций -138 мг, темір – 3,34 мг, магний -9 мг, фосфор, күкірт -470мг, калий -138 мг, натрий -67 мг, мыс -0,02 мг, марганец – 0,06 мг, селен -41,8 мг. Тауық жұмыртқасынан басқа бөдене жұмыртқалары да көптеген сұранысқа ие болып отыр. Оғавн себеп, бөдене жұмыртқасының витаминдерінің минералдық заттардың көп болуына байланысты. Қытай елдерінде бөдене жұмыртқасын медицинада қолданады. Ол жұмыртқаның сыртқы қабыршағының жұқа болуына байланысты дәрумендерінің бәрі жұмыртқаның ішінде болады. Көп елдерде бөдене, тұйеқұс және т.б. құстардың еттерін делекатес ретінде қолданады. Жұмыртқа құрамы адам қажет ететін дәрумендерінің 50% құрайды. Ондағы макро және микроэлементтері А және В1, В6, В12 дәрумендері көп ауруларға ем. А дәрумені адамның көру қабілетін жақсартады. Дүниежүзілік соғысқа қатысқан АҚШ тұрғыны күніне 6 шикі жұмыртқа жейтін болған. Көптеген спортсмендер, әншілер жұмыртқаларды шикілей ішу арқылы өздеріне дәрумендерді және микро, макро каротиноидтарды қабылдайды.
Жұмыртқаның ең жақсылары 3-4 күн болған жұмыртқалар. Ондағы көмірқышқыл газының және ферменттерінің әсер етуіне байланысты жұмыртқаның толық дамуы бітеді. 7 күннен кейін диеталық жұмыртқаларды столовойға өткізеді. Жұмыртқаның диеталық құпиясы оның органикалық байланысқан темірде, ол адам организміне жақсы әсер етіп, гемоглабинмен эритроциттерді құрайды. Жұмыртқа бала организміне өте пайдалы. Жұмыртқаның негізгі оның амин қышқылдарының қайталанбастығы. Бағалы ақуызы жартылай қаныққан май қышқылдары және лецитин витамин мен микоэлементтердің тез қорытылу қабілеттілігі. Жұмыртқаның асқазанда қорытылуы оның дайындалуына байланысты болады. Тез қорытылатын жұмыртқалар аз уақытта пісірілуі тиіс. Диеталық тағамдарға асылған жұмыртқа, жұмыртқа бадырақкөз, жұмыртқа көжесі, жұмыртқа сүткөжесіне қосылған сәбіз драчена амлеттер. Барлық рецептерді қосқанда 16 рецепт шығады. Солардың барлығы барлық ауруларға диеталық тағам болып табылады. Жұмыртқаны көп асуға болмайды. Оны көп асу химиялық құрамын өзгертеді.

Жұмыртқа өнімінің химиялық құрамы
1-кесте
Жұмыртқалар түрі Су Ақзат Май Минералды заттар
Тауықтың 70,0 13,0 10,2 0,9
Үйректің 60,8 12,1 12,5 0,8
Қаздың 59,7 12,9 12,3 0,9
Күрке тауықтың 63,5 12,2 9,7 0,8
Мысыр тауығының 60,5 11,9 9,9 0,8

2030 — жылға дейін жұмыртқаның өндірілуі (млн. т)
Региондар 2001 ж 2015 ж 2030 ж
Азия 33,92 43,37 56,62
Африка 2,08 3,21 5,13
Европа 9,65 10,64 11,22
Солтүстік және Орталық АҚШ 7,81 8,76 10,74
Оңтүстік АҚШ 2,92 4,13 5,82
Австралия және Океания 0,22 0,34 0,41
Барлық дүниежүзінде 56,94 70,44 89,94

Техника қауіпсіздігі
Құс фермасындағы техника қауіпсіздігіне инженер жауапты. Цехтарда цех началнигі техника қауіпсіздігіне жауап береді. Құс фабрикаларында техника қауіпсіздігіне арналған бөлме болады, ол жақта плакаттар, суреттер, инструкциялар болады. Инкубациялық цехтарда жұмыс істеуге техника қауіпсіздігін жақсы білетін маманды жұмысқа алады. Инкубаторға арнайы киім киіледі. Алдын ала инкубаторды тексереді. Инкубатордың барлық токтары арнайы жапқышпен жабылуы тиіс. Инкубатордың қасында диэлекторлық алаша болуы тиіс. Инкубаторлық техта жинау барысында электр приборларға судың тиіп кетуінен сақтау керек. Әр құстарды ауыстырған сайын инкубаторға («не включать!») (қоспаңдар) деген ескерту белгісі ілінеді. Барлық жұмысты қолғаппен істеген жөн. Жаңа тараны дайындар алдында қорғаныш көзілдірігін және қолғап киеді. Жұмыс барысында саңғырығын тазалауға тазалауға болмайды. Құста машинамен алып келген кеезде, машинамен қабылдау бөлмесінің арасында жүруге болмайды. Машина тоқтағаннан кейін, құсты түсіруге рұқсат беріледі. Ал егер құстарды электрокарамен немесе жетек пен алып келсе, жұмысшылардың бос орындарға мінуге болмайды.
Техника қауіпсіздігінің ветеринарлық – санитария іш шараларында сақтауларына мыналар жатады:
- дезинфекциялық улаудың профилактикасы
- антропоноздық қоздырғыштардың профилактикасы
- электриктерінің токтардан зақымтануының двигательдердің газдарынан уланудың, механикалық заттардан зақымдануының профилактикасы
- дезинфекция жасалып жатқан жердегі өртке қарсы шаралардың сақталуы
- дезинфекциялар шараларын өткізіп жатқан қызметкерлерде міндетті түрде қалың арнайы киіммен қамтамасыз етілуі тиіс.

Қорытынды
Протеиндер (ақуыздар) адам және жануардың жартылай дене массасын құрайды. Протеин деген сөздің өзі (грек protos- сөзінен ) пайда болған. Ол деген сөз «бірінші», «алғашқы» дегенді білдіреді. Соңғы уақыттарда жұмыртқаның сары уызын көптеген спорт түрлерінде кеңінен қолданады. Ол дене салмағын өсіреді. Егер адам күніне жұмыртқа жейтін болса, толық құрамды протеиннің 10% қанағаттандырады. Ақуыздың құрамындағы ферменттер мен катализаторлардың саны 2000 –ға жетеді. Адам организміндегі гормондар протеиндерден тұрады. Иммунитеттің тіреуі болып табылатын антиденелер химиялық ақуыз болып табылады. Жұмыртқа медицинамен биотехнологияда кеңінен пайдаланылады.
Әр елде жұмыртқа диеталары, тағамдары әртүрлі. Мысалы, Қытайда жұмыртқаның сары уызы көгеріп, онда аммиак және сероводород пайда болғанда біз үшін сасыған және тасталынатын жұмыртқа олар үшін ең жақсы делекатес. Жұмыртқадан келетін пайда біздің организімізде шашқа көп пайдасы бар. Қазіргі кезде жұмыртқа косметологияда көп қолданылады, әсіресе бөдене жұмыртқалары. Жұмыртқа шаруашылығын Қазақстанда дамыту керек деп ойлаймын, себебі тауықтар аз орын алады. Негізгі жақсы өнім алу үшін арнайы аралас жем қажет. Қавзіргі кезде ТОО Оңтүстік құс көптеген қалаларды жұмыртқамен қамтамасыз етеді, бірақ біздің жер көлемімізге есептейтін болсақ, құс фабрикалары Қазақстанда өте аз.
Экспортқа жұмыртқаны жіберу қазіргі кезде мүмкін емес.
Қолданылған әдебиеттер:

1. Негізгі: А.Л. Штеле «Куриное яйцо: вчера, сегодня завтра» М 2004
В. Абакумов «Үй құстарын өсіру»
2. Қосымша: «Құс шаруашылығы» А.Б.Таңатаров., Ш.Ә. Әлпейсов., С.Т. Дабжанова. Интернет

1 2

скачать работу

Отправка СМС бесплатно