Экономиканы мемлекеттік реттеу (ЭМР) объектілері және функциялары
Другие рефераты
ЭМР объектілері бұл-қиындықтар, проблемалар туындаған немесе туындауы мүмкін салалар, аймақтар, сондай-ақ, ахуалдар мен құбылыстар.
ЭМР-дің негізгі объектілері:
- экономикалық цикл;
- шаруашылықтың секторлы және аймақтық салалық құрылымы;
- капитал жинақтау шарттары және жұмыспен қамту;
- ақша айналымы;
- бағаны реттеу;
- төлем балансы;
- бәсеке шарттары;
- әлеуметтік қатынастар, жұмысшы мен жұмыс беруші арасындағы қатынастарды қосқанда;
- кадрлар даярлау және қайта даярлау;
- қоршаған ортаны қорғау;
- сыртқы экономикалық байланыстар.
Kөріп отырғанымыздай, ЭМР объектілерінің тізбесі макроэкономикалық процестерді, шаруашылық циклы ауқымында қорлануды, жекелеген салаларды, аумақтық кешендерді, конкурс шарттарын, мемлекетаралық байланыстарды қамтиды.
ЭМР объектілері шешілетін міндетіне қарай келесілерге бөлінеді: фирмалар, салалар, аймақтар, экономика секторлары (өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, сауда, қызмет көрсету т.б.); тұтастай шаруашылықтар (шаруашылық циклы, ақша айналымы, баға); ауқымды (әлеуметтік қатынастар, экология); ұлттық (шет елдермен экономикалық-саяси қатынас, интеграциялық процесс).
Экономикалық реттеу (ЭР) мақсаттары әдетте, мәні, ауқымы жағынан әркелкі, бірақ өзара тығыз байланыста болады, біреуін шешпей екінші салада табысқа жету мүмкін емес.
ЭР құралы мемлекеттік билік күшіне негізделеді және мемлекет функциялары арқылы айқындалатын рұқсат ету және мәжбүрлеу шаралары шығындарын қамтиды.
Қазіргі мемлекеттің экономикалық функциялары алуантүрлі және күрделі. Мемлекет атқаратын экономикалық функциялардың негізгі топтарын былайша бөлуге болады:
- экономикалық қызметтің құқытық базасын құру және дамыту;
- нарық жүйесінің қызметін қамтамасыз ету және бәсекелестік орта құру, оны монополияға қарсы заң арқылы қорғау;
- табысты және байлықты қайта бөлісу, ресурстарды бөлуді түзету, жұмыспен қамту және инфляция деңгейін бақылау көмегімен экономиканы тұрақтандыру;
- нарықтық тетіктің кейбір элементтерін қолдануды шектеу, қоғамдық тәртіпті, ұлттық қорғанысты, көлік жүйесін және жиынтық тұтыну саласын қолдауға және білім, медициналық қызмет көрсетудің қалыпты жағдайын қамтамасыз етуге бюджет ресурстарын бөлу;
- дүниежүзілік экономикада ұлттық бәсеке артықшылығына жету және сақтау:
- экономиканың құрылымдық жаңаруын ынталандыру;
- макроэкономикалық көрсеткіштің өзгеруін қалпына келтіру үшін экономиканың интеграцияны реттеуші жүйесін құру.
Құқықтық базаға кіретіндер:
- мемлекетпен ерекше түрде экономиканың барлық саласына, бизнесті қоса алғанда берілетін өзіндік қызметтер, құқықтық нормалар, заңдар, актілер;
-»ойын ережесі» тетіктерін жасау, яғни үкімет, бизнес, өндірушілер мен тұтынушылар, жұмыскерлер арасындағы қатынастарды реттеу нормалары т.с.с. (мемлекет осындай мақсатпен өз институттарын құрады -сот, комитеттер, қызметтер, комиссиялар т.с.с.);
- меншік иелерінің құқықтарын мерзімдеу, бұл трансакциялық шығындарды азайтады.
- мемлекет бәсекені қорғауды жүзеге асырады;
- бәсеке экономиканы дамытудың негізгі факторлары ретінде жағдай жасайды;
- монополияны нарықтық негізгі қатынасушыларына зиян келтіруші фактор ретінде шектейді;
- нарықтық ішкі және шетел қатысушыларына бәсекені белгілеуді
| |  скачать работу |
Другие рефераты
| 
