Кэсіпорындардағы әрбір жүмыс орнындағы еңбек жағдайлары, еңбекті қорғау жөніндегі стандарттардың ережелер мен нормалардың талаптарына сай болуға тиіс. Кэсіпорындарда салауатты жэне қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз ету еңбекті қорғау жайына бақылау жасауды үйымдастыру жэне оның қорытындылары туралы еңбек үжымдарын дер кезінде хабардар етіп отыру жүмыс берушіге жүктеледі. Кәсіпорындарда қызметкерлердің еңбек қорғау жөніндегі стандарттарды, ережелерді, нормалар мен нүсқауларды сақтауы жөніндегі жүмыс берушінің міндеттемелері үжымдық шартта көзделеді.
Кэсіпорын қызметкеріне меншік иесі есебінен еңбек жағдайларына байланысты мемлекеттік басқару органдары белгіленген нормалардан кем түспейтін жэне үжымдық шарт негізінде арнаулы киім, арнаулы аяқ киім жэне басқа да жеке қорғану қүралдары, жуу жэне дезинфекциялау материалдары, сүт, емдеу, алдын-алу тамағы беріледі. Еңбекті қорғау жөніндегі заңдар мен басқа нормативтік актілердің сақталуын қоғамдық бақылауды еңбекті қорғау жөніндсі і уэкілдік берілген адамдар арқылы еңбек үжымдары мен кэсіподақ үйымдары жүзеге асырады. Кәсіподақтардық өкілдері өндірістегі жазатайым жағдайларды тексеруге қатысады, еңбекті қорғау жайын, оны жақсарту жөніндегі кәсіпорындардағы үжымдық шарттарда көзделген шаралардың орығалуын тексереді жэне олардың нэтижелері бойынша анықталған тәртіп бүзушылықты жою туралы үсыныстар енгізеді.
Еңбек жагдайын таңдау.
Еңбекті қорғау мэселелері жөнінде қызметкерлерді, жүмысшыларды окыту, нүсқау беру және білімін тексеру. Еңбекті қорғау заңының 2-ші бабы бойынша кэсіпорын экімшілігі тиісті нормативтік актілер мен белгіленген тэртіп пен барлық қызметкерлердің еңбекті қорғау мэселелері жөніндегі оқуын үйымдастыруға нүсқау беруге және білімін тексеруге қайта атестациялауға міндетті. Олардың ГОСТ 12.00.04. -79 бойынша төмендегі түрлері бөлгіленген:
1) кіріспе нүсқау беру;
2) алғашқы нүсқау беру;
3) қайталанған нүсқау беру;
4) жоспардан тыс нүсқау беру;
5) күнделікті нүсқау беру;
6) курстық оқу;
7) арнаулы курстық оқу;
1) Кіріспе нүсқауы: алғаш рет кәсіпорынға жүмысқа келген, іс сапар мен келген және тэжірибелік сабаққа экскурсияға келген оқушылар мен студенттерге беріледі. Оны еңбекті қорғау инженері жүргізеді
2) Алғашқы нүсқау: ең бірінші рет жүмыс орнына келген жүмыс істеушіге жүмыс орнында жүргізіледі. Оны жүмыс беруші цех бастығы, бөлім бастығы жүргізеді.
3) қайталанған нүсқау беру: жүмысшылар расында 6 айда бір рет немесе 1-кварталда бір рет жүргізіледі. Бүл нүсқаудың маңызы жүмысшыларға еңбекті қорғау ережелерін есіне түсіру, үмыттырмау.
4) жоспардан тыс нүсқаулар: еңбек жағдайыннда жаңа техникалық жабдықтар алып, оны жүмысқа қосу, технологиялық процесстерге өзгерістер енгізу немесе жүмыс бабында жарақат алу, не болмаса апатқа үшырау кезінде беріледі.
6-7) курстық оқу жэне арнаулы курстык оку эрбір жүмысшы өзінің еңбек дэрежесін үлкейту үшін білімін арттыру үшім жэне жаңа технологияны меңгеру үшін жүргізеді оны кадрлар бөлімі үйымдастырады, бас иижснердің қатысуымен.
