Кәсіпорынның негізгі капиталын пайдалану тиімділігін талдау

Жабдықтардың құрылымының өзгергеніне байланысты қорқайтарымның деңгейі 0,71143 тг (11,7857 – 12,5) азайды.
Содан кейін жабдықтардың нақты құрылымы және нақты жұмыс жасаған күні және қалған факторлардың жоспарлы көлемі жағдайында қорқайтарымы қандай болды:

Күн н   х Каус ж  Х Ұ ж  х СағӨж         245 х 2 х 7,5х 0,4
ҚҚ@ шарт2 = —————————————— = ———————- = 11,55тг
Бн                                                127,27

Қорқайтарымы 0,2357 теңгеге (11,55 – 11,7857) азайюы жоспардан  артық  жабдықтардың жұмыс істемей тұрып қалуының нәтижесі   болып табылады(орта есеппен жабдықтардың әр бір біолігі орташа бес күннен)
Негізгі өндірістік қорлардың қорқайтарымының деңгейіне осы факторлардың әсері  белгілі бір  фактордың есебінен жабдықтардың қорқайтарымының өсімін  қорлардың активті бөлігінің нақтылы үлес салмағына  көбейту  жолменен есептелінеді. Өнімнің өндірісінің көлемі  қалай өзгергенін есептеу үшін әр бір фактордың есебінен  негізгі өндірістік қорлардың қорқайтарымының өзгеруін негізгі өндірістік қорлардың  ортажылдық нақты қалдықтарына көбейту керек, ал негізіг өндірістік қорлардың ортажылдық құнының өзгеруін – негізгі өндірістік қорлардың қорқайтарымның жоспарлы деңгейіне. [13,444б.]
Қорлардың рентабелділігінің деңгейіне қорқайтарымның өзгеру факторларының әсері факторларының әсері  белгілі бір факторлардың есебінен қорқайтарымның абсолютті өсімін өнімнің рентабелділігінің  жоспарлы деңгейіне көбейту арқылы анықталынады. [15,310б.]

2.2 Кәсіпорынның негізгі қорларының амортизациясын есептеу
«К & К — TALDYKORGAN» ЖШС-і станок сатып алды. Оның бастапқы құны 200 000тг., ал жою құны 20 000тг. Станокты пайдалану мерзімі 5 жыл. Осы әдіс бойынша амортизациялық аударымды есептейік:

20000000 – 200000
————————-    = 360000
5

360000 / 12 = 30000

Бұл станоктың барлық амортизацияланатын сомасы 1 800 000 теңге (2 000 000 – 200 000), яғни бастапқы құны мен жою құнының айырмасы, ал оны пайдалану мерзіміне бөлу арқылы бір жылдық амортизациялық аударым сомасы табылады. Бұл станоктың пайдалану мерзімі 5 жыл болғандықтан барлық амортизациялануға тиісті соманы 100% (пайыз) деп алып, ал бір жылдық амортизациялық аударым мөлшерін (100/5 = 20%) сол соманың 20% (пайыз) деп те табуға болады. Бұл жағдайда жоғарыдағы көрсеткішке тең сома табылады:
1 800 000 х 20% = 360 000
Станокқа амортизациялық аударым сомасының бес жыл бойы есептелуін төмендегі кестеден көруге болады
Кесте 4 — Станоктың қалдық құнын анықтау
Мерзімі    Бастапқы
құны    Амортизацияның
жылдық сомасы    Жинақталған
тозу сомасы    Қалдық құны
Сатып алынған кездегі
1-ші ж/аяғында
2-ші ж/аяғында
3-ші ж/аяғында
4-ші ж/аяғында
5-ші ж/аяғында

2 000 000
2 000 000

2 000 000

2 000 000

2 000 000

2 000 000

———-
360 000

360 000

360 000

360 000

360 000

———-
360 000

720 000

1 080 000

1 440 000

1 800 000

2 000 000
1 640 000

1 280 000

920 000

560 000

200 000
Деректер көзі:«К & К — TALDYKORGAN» ЖШС-нің қаржылық есепке қосымшасы

Өндірістік әдіс.
Бұл әдіс объектінің пайдаланылатын уақытына емес, оны пайдалану нәтижесіне негізделген. Егер жоғарыда, яғни алдыңғы әдісте қарастырылған станок өзінің 5 (бес) жыл ішінде пайдаланатын уақыты аралығында 15 (он бес) миллион дана өнімді жасауға негізделген болса, онда ол станокқа жыл сайын есептелетін амортизациялық аударым сомасы бұл әдіс бойынша станок арқылы өндірілетін бәр дана өнімге тиісті амортизациялық аударымды әр жылда осы станок арқылы өндірілген өнім санына көбейту арқылы табылады.
Бастапқы құн – қалдық құны                              әр жылдағы
Жалпы өндірілуге тиісті өнім саны   х   өндірілген өнім саны  =
2000000  — 200000
=—————————  х әр жылдағы өндірілген өнім саны   =
15000000
=0,12теңге х әр жылдағы өндірілген өнім саны
Станоктың бір дана өнім өндіруге есептелетін амортизациялық аударым мөлшері бұл әдіс бойынша жоғарыда табылғандай 0,12 теңгені құрайды, яғни он екі (12) тиын.
Егер станок
бірінші жылы  4 миллион
екінші жылы   4  миллион
үшінші жылы  3 миллион
төртінші жылы 2 миллион
бесінші жылы   2 миллион өнім өндірсе, онда оған әр жылда есептелетін амортизациялық аударым мөлшері
бірінші жылы  480 000тг = 4 миллион  х 0,12 = 480 000
екінші жылы   480 000тг = 4 миллион  х 0,12 = 480 000
үшінші жылы  360 000тг = 3 миллион  х 0,12 = 360 000
төртінші жылы  240 000тг = 2 миллион  х 0,12 = 240 000
бесінші жылы   240 000тг = 2 миллион   х 0,12 = 240 000
Кесте 5 — Станокқа өндірістік әдісі бойынша амортизациялық аударым кестесі
Мерзімі    Бастапқы құны    Өндірілген өнім көлемі    Амортизацияның
жылдық сомасы    Жинақталған
тозу сомасы    Қалдық құны    Айға есептелген амортизация сомасы
Сатып алынған кездегі
1-ші ж/аяғында
2-ші ж/аяғында
3-ші ж/аяғында
4-ші ж/аяғында
5-ші ж/аяғында
2 000 000

2 000 000

2 000 000

2 000 000

2 000 000

2 000 000
————-

4 000 000

4 000 000

3 000 000

2 000 000

2 000 000
—————

480 000

480 000

360 000

240 000

240 000
————

480 000

960 000

1 320 000

1 560 000

1 800 000
2 000 000

1 520 000

1 040 000

680 000

440 000

200 000
———

40 000

40 000

30 000

20 000

20 000
Деректер көзі: :«К & К — TALDYKORGAN» ЖШС-нің қаржылық есепке қосымшасы

Кумулятивті әдіс.
Кумулятивті әдіс- латынтілінен аударғанда өсу, жиналу деген мағынаны білдіреді.
Кумулятивті әдіс деп айтылуының себебі осы әдіс бойынша негізгі құралдарға амортизациялық аударым сомасын есептейтін формуланың  алымы негізгі құралдардың пайдалану мерзімінің қалған жылдар санына тең болып, ал бөлімі ол активтің пайдаланатын барлық жылдар мерзімі сандарының қосындысына тең болуына байанысты. Бұл формула мына түрде жазылады:
Қалған жылдар саны
АА   = ——————————-          х   (бастапқы құн – қалдық құн)
Пайдаланатын жыл
сандарының қосындысы

Станоктың пайдалану мерзімі 5 (бес) жыл деп алсақ, онда станоктың пайдаланатын жыл сандарының қосындысы 15-ке (он бес) тең, яғни (1+2+3+4+5). Бұл 15 саны кумулятивтік сан. Әр жыл үшін есептік көрсеркіш коэффициенті өзгеріп отырады, яғни
бірінші жылы        5/15
екінші жылы         4/15
үшінші жылы        3/15
төртінші жылы  

1 2 3

скачать работу

Отправка СМС бесплатно