Главная    Почта    Новости    Каталог    Одноклассники    Погода    Работа    Игры     Рефераты     Карты
  
по Казнету new!
по каталогу
в рефератах

Махамбет шығармаларының көркемдік ерекшеліктері

sp;          Ел қорыған мен едім-

                                                            Мен де айрылдым елімнен,-

деген параллелизм, немесе:

 

                                                            Борай да борай қар жауса,

                                                            Қалыңға боран борар ма ?

                                                            Қаптай соққан боранда

                                                            Қаптама киген тоңар ма ?

                                                            Ту түбінде тұлпар жығылса,

                                                            Ту байласа тұрар ма ?

                                                            Туырлығы жоқ тұл үйге

                                                            Шаппаған нәмерт оңар ма ?

                                                            Қарындастың қамы үшін,

                                                            Қатын менен бала үшін,

                                                            Қайырылмай кеткен жігіттің

                                                            Өзін қатын алғанын,

                                                            Талам деп айтсам, болар ма ?-

 

деген риторлық сұраулар фигураға жатады.

            Фигураларды қолданысы да оның негізгі тілегімен байланысты. Бұл риторикалық сұрауларға берілетін жауаптың бәрі де қарындас үшін, қатын-бала үшін, екінші сөзбен айтқанда, ел үшін, Отан үшін  жауға шап деген оның негізгі мақсатымен ұштасып жатыр.

            Махамбет өлеңдерінде көркем тілдердің жеке-жеке барлық түрі де кездеседі. Махамбет өлеңдерінде эпитет, теңеу, әсірелеу, литота, ауыстыру мағынасында қолданылатын фигура өзара байланысты түрде де жиі ұшырайды. Бұлардың өзара байланыстары ақынның сөзге шеберлігін дәлелдейді. Бұл жағынан алып қарағанда да Махамбеттің көркем сөз ұстасы екендігінен ешкім шек келтіре алмайды. Мысалы:

 

                                  Кермиығым, кербезім!

                        Керіскендей шандозым!

                        Құландай ащы дауыстым!

                        Құлжадай айбар мүйіздім!

                        Қырмызыдай ажарлым!

                        Хиуадай базарлым!

                        Теңіздей терең ақылдым!

                        Тебіренбес ауыр мінездім!-

 

деген үзіндіде метафора, теңеу, эпитет бір-бірімен байланысып келетінін көреміз. Мұндағы образдар шебер қолданылған, мына жері жетіспей тұр, не артық деп айта аламыз ба? Жоқ. Әр сөзі орынды. Әр сөзі суреттеп отырған геройының характерін (мінезін ) айқындайды. Осы өлеңінен:

 

                        Адырнасын ала өгіздей мөңіреткен,

                        Атылған оғы Еділ-Жайық тең өткен.

                        Атқанда қардай боратқан,

                        Көк шыбығын қанды ауыздан жалатқан.

                                                        Арыстан еді-ау Исатай!

                                                Бұл фәнидің жүзінде,

                                                Арыстан одан кім өткен?!-

 

деген үз

12345След.
скачать работу

Махамбет шығармаларының көркемдік ерекшеліктері

 

Отправка СМС бесплатно

На правах рекламы


ZERO.kz
 
Модератор сайта RESURS.KZ