Тауарлы өндірістің өмірге келу себептері мен жалпы сипаттамалары

Карапайым тауарлы өндіріс ертеректе қол өнершілер мен шаруалардың шаруашылығы түрінде қалыптасып, олардың өзінің және отбасы мүшелерінің еңбегімен жүргізілді. Қарапайым еңбек бөлісуі мен карапайым еңбек кұралдары колданылғандықтан еңбек өнімділігі төмен болды. Бірақ, ол натурапды шаруашылыққа қарағанда прогрессивті болды, өйткені жеке меншік өндірісшілердің негізгі мүдделерін қозғалысқа келтірді. Жеке меншік жағдайында оқшауланған шаруашылықтардың иелері егеменді шешім қабылдау мүмкінділігін алды. Жеке меншік тауар өндірушілердің жоғары белсенді қызмет атқаруының негізі болып табылады.
Капиталистік жүйе орнауына байланысты тауарлы өндіріс дамыған түрге өтіп өндірістер негізінде жалдамалы еңбек арқылы жүргізілетін болды. Капиталдың қорлануы арқылы шағын өндірістер бертін келе ірі және алып өндірістерге айналды. Ақшалы-тауарлы қатынастар жалпылама сипат алып, Қоғамдық- экономикалық өмірдің көптеген сфераларында тарады. Ақшалы- тауарлы қатынастардың кең жайылғаны соншалық, адамның жұмыс істей алу қабілеті мен (жұмысшы күші), ақыл ой еңбегі де тауарға айналды.
Қызмет көрсету салалары алуан түрлі. Қызмет көрсету саласына соттары, еңбек биржалары, ауруханалары, несиелік кассалары, әскери қызметтері, полициясы, өрт сөндіру күзеті, почтасы, реттеуші органдары мен мектептері бар мемлекеттік сектор да, мұражайлары, қайырымдылық ұйымдары, шіркеулері, колледждері, қорлары мен ауруханалары бар жеке коммерциялық емес сектор да жатады. Қызмет көрсету саласына әуе компаниялары, банктері, компьютерлік қызмет бюролары, мейманханалар, сақтандыру компаниялары, заңдық фирмалары, басқару мәселелері бойынша кеңес беруші фирмалары, жеке тәжірибелік дәрігерлері, кинофирмалары, сан-техникалық жабдықтарды жөндеу жөніндегі фирмалары және жылжымайтын мүлікті сатумен айналысатын сауда-фирмалары бар коммерциялық сектордың қайырымды бөлігі де жатады.
Қызмет көрсету секторлары:
1. Әуе компаниялары.
2. Көліктік ұйымдар (теміржол, су жолы, автомобиль).
3. Қонақүй шаруашылығы.
4. Сақтандыру компаниялары.
5. Заңдық фирмалар.
6. Жарнамалық агенттіктер.
7. Тұрмыстық қызмет көрсету.
Қызмет көрсету саласының дәстүрлі салаларының қатарындаәркез жаңа қызмет түрлері туындауда. Белгілі бір ақыға сізге өз бюджетіңізді жүйелеуге көмектесетін, таңертең ұйқыдан оятатын, жұмысқа жеткізіп салатын немесе жаңа үй, жаңа жұмыс, жаңа әйел тауып беретін, болашақты болжайтын және т.б. қызметтер атқаратын фирмалар пайда болуда. Мүмкін, сіздің жалға трактор алғыңыз, бірнеше бас ірі қара мал немесе бірнеше соны өнер туындысын алғыңыз келетін болар? Егер сізге іскерлік қызметтер қажет болса, басқа фирмалар сіздің конференциялар мен сауда кеңестеріне қатысуыңызды жоспарлайды, сіз үшін жаңа тауарларды әзірлейді, қажетті деректерді өңдейді немесе сіздің қарауыңызға уақытша хатшылар және тіпті басшыларды тағайындайды..
Қызмет көрсету болмысы.
Қызмет көрсету дегенде қызмет түрлерінің және коммерциялық қызметттердің алуан түрлілігі түсініледі. Қызмет көрсету келесі түрде белгіленеді:
Қызмет көрсету – бір тараптың екінші тарапқа ұсына алатын және негізінен болмашы саналатын және бір нәрсені иеленуге жол бермейтін кез-келген шара немесе пайда түрі. Қызмет көрсету өндірісі материалдық түрдегі тауармен байланысты болуы да, болмауы да мүмкін.
Мейманханада бөлме алуда, банкке ақша сала отырып, ұшақта саяхат жасауда, психиатрға барғанда, шаштаразға шаш қидырғанда, автомобильді жөндеуге тапсырғанда, біз барлық осы жағдайларда қызмет көрсетуге жүгінеміз.
Қызмет көрсетуге төрт сипаттама тән:
1. Қызметтер сезілмейді. Оларды көру, дәмін сезу, есту немесе алған сәтке дейін иіскеп сезу мүмкін емес. Косметологта “бетін жаңартатын” әйел, қызмет түрін сатып алмайынша оның нәтижесін көре алмайды, ал психиатрға келген пациент, келу нәтижесін алдын-ала біле алмайды. Сатып алушы сатушының сөзіне қарапайым түрде сенуге мәжбүр.
Клиенттердің өзіне сенімін нығайту қызмет көрсетуші нақты шаралар ретін қолданады. Біріншіден, ол өз тауарының сезімділігін арттырады. Пластикалық операция маманы пациент әйелдің операциядан кейінгі бет-әлпетін алдын-ала суретін салады. Екіншіден, ол өз қызметін жай ғана сипаттап бермейді, оның көңілін пайдалы жағына қарай ауыстырады. Мысалы, колледждің қабылдау комиссиясының өкілі ықтимал студенттерге тек студенттер қалашығындағы өмір туралы айтып қана қоймайды, сондай-ақ осы оқу орнын аяқтаған студенттер тамаша орындарға орналасатындығы жөнінде де сөз етеді. Үшіншіден, сенімділік дәрежесін арттыру үшін жабдықтаушы өз қызметіне маркалық атау ойлап таба алады, мысалы, «Идеал сервис» фирмасы (люкс класты демалыс), «Қызыл кілемде» қызмет көрсету (яғни жоғары мәртебелі қонақтар үшін). Төртіншіден, сенім атмосферасын қалыптастыру үшін жабдықтаушы өз қызметіне белгілі бір атақты адамды насихаттауға тарта алады.
2. Қызмет өзінің қалыптасу көздерінің ажырамас бөлігі, ол адам болсын немесе машина болсын, материалдық түрдегі тауар өзінің қалыптасу көзіне қарамастан бола алады. Мысал үшін Марка Алмондтың конценртін алайық. Көріністік ойын-сауық өзінің орындаушысынан ажырамас бөлігі. Егер жүргізуші Алмонд науқастанып қалды және оның орнына Маша Растпутина ән шырқайды деп хабарласа, қызмет түрі ауысып кетеді. Ал бұл дегеніміз қызметті мүмкін сатып алушылардың саны, яғни Марка Алмондтың “тірі” концертіне қатысуға тілек білдіргендердің орындаушының концерттік гастрольдерімен ғана шектелетіндігін білдіреді.
Бұл шектеудің алдын алуға бірнеше стратегиялық қадамдар бар. Қызмет көрсетуші аса көп клиенттер тобымен жұмыс жасауға үйрене алады. Психотерапевтер қызметтерін қазір жеке тұлғалар немесе шағын топтар терапиясынан үлкен аудиториялармен жұмыс жасауға ауыстырған, бұл психотерапия сеансында 300-ден астам адам отырады. Қызмет көрсетуші жылдам жұмыс істеуге үйрене алады. Сол психотерапевт әрбір пациентке 50 минуттан емес, 30 минуттан жұмсай алады және одан да көп клиент қабылдай алады. Қызмет көрсетуді ұйымдастыру қызмет көрсетушілерді көп мөлшерде дайындауға мүмкіндік береді және осылайша клиенттер тарапынан өздеріне деген сенімін нығайтады, атап айтсақ «Х. энд Р. Блок» фирмасы өзінің салық салу мәселелері бойынша жалпы ұлттық кеңестер желісін кеңейту арқылы осындай жетістіктерге жеткен.
3. Сапа тұрақсыздығы. Қызмет көрсету сапасы олардың жабдықтаушыларына, сондай-ақ олардың көрсетілу уақыты мен орнына байланысты кең ауқымда тұрақты болмай отыр. В. Сассун курсты жаңа бітірген жас шаштаразға қарағанда сіздің шашыңызды артық қияды. Сассунның өзі де шаш қию сәтіндегі табиғи жай-күй мен көңіл-күіне қарай сіздің шашыңызды әр түрлі етіп қиюы мүмкін. Қызметтерді сатып алушылар сапаның мұндай айырмашылығы туралы аз білмейді және қызмет көрсетушіні таңдауда басқа сатып алушылармен кеңеседі.
Сапаны бақылауды қамтамасыз ету үшін қызмет көрсету фирмалары екі шараны жүзеге асыра алады. Біріншіден, жақсы мамандарды тарту және оларды оқытуға қаражат бөлу. Әуе компаниялары, банктер мен мейманханалар өз қызметтерін тәуір қызмет көрсетуге үйрету үшін едәуір қаражат жұмсайды. «Мариоттың» кез-келген мейманханасында келушіні бірыңғай елгезек және жайдары қызметкерлер қарсы алады. Екіншіден, қызмет көрсетуші қанағатсызданарлық қызмет көрсетуді анықтау және ондай жайттарды түзету мақсатында шағымдар мен ұсыныстар, сауалнамалар көмегімен, салыстырмалы сатып алу жүргізу арқылы клиентураның қанағаттану дәрежесін жиі бақылап отыруы қажет.
4. Қызметтердің сақталмауы. Қызметтерді сақтау мүмкін емес. Көптеген дәрігерлердің қабылдауға келмей қалған пациенттерден де ақы алу себебі, қызметтің құндық мәні пациенттің келмеу сәтінде де болғандығында жатыр. Сұраныстың тұрақтылық жағдайында қызметтердің сақталмауы проблема болып есептелмейді, себебі белгілі бір уақыт аралығында қажетті тұрғыда ұйымды жасақтауға болады. Ал егер сұраныс тұрақсыз болса, қызмет көрсетуші фирмалар алдында күрделі мәселелер туындайды. Мысалы, тасымал қажеттілігі туындаған сәтте қоғамдық көлік кәсіпорындары күні бойы өзгеріссіз деңгейдегі сұраныс кезінде қажет болған көлік құралдарынан едәуір көп мөлшерде көлік құралдарын алуға мәжбүр болады.
Сұраныс тарапынан
1. Дифференциалды бағаларды бекіту сұраныс бөлігін үдеме қимыл сәтінен тыныштық кезеңге ауыстыра алады. Мұндай “қадам” мысалдары ішінде — кинотеатрларда кеш алдындағы сеанстарға төмен баға қою және уик-энд кезінде автомобильдерді жалға алуға жеңілдік баға қоюды атауға болады.
2. Сұранысты оның құлдырауы кезеңіне әдейі сіңіруге болады. «Макдональдс» фирмасы балалар үшін “Happy Meal” аталатын арнайы таңертеңгі ас ойлап тапқан, ал мейманханалар уик-энд кезеңіне мини-демалыс бағдарламаларын ұсына алады.
3. Ең жоғарғы сұраныс кезеңінде өз кезегін күтуші клиенттер үшін балама ретінде қосымша қызметтер ұсынуға болады, мысалы, мейрамханада стол күтіп отырған келушілерге коктейль-бар жасауға немесе банктік автоматқа қол жіберуге болады.
4. Сұраныс деңгейін басқарудың бірден-бір тәсілі болып алдын-ала тапсырыс беру жүйесін енгізу саналады. Мұндай жүйелерді әуе компаниялары, жүйелер және дәрігерлер жиі қолданады.
Сұраныс тарапынан
1. Ең жоғарғы сұраныс кезеңінде клиенттерге қызмет көрсету үшін уақытша қызметкерлерді немесе толық емес жұмыс уақытына қызметкерлерді жұмылдыруға болады. Колледж студенттер құрамын көбейтуде уақытша жұмысқа қосымша оқытушыларды тартады, ал ресторан қажет болған жағдайда уақытша жұмысқа даяшылардың қосымша мөлшерін жұмылдырады.
2. Жұмыс көп болған сәтте ерекше жұмыс тәртібін бекіткен жөн. Мұндай жағдайларда қызметкерлер тек аса қажетті міндеттерді ғана орындайды. Ең жоғары жүктеме кезеңінде дәрігерлерге орташа медицина қызметкерлері көмектеседі.
3. Жеке медициналық карталарын өздері немесе өз беттерінше толтырған клиенттердің көптеген жұмыстарды атқаруын ынталандыруға болады: дүкеннен сатып алған азық-т

скачать работу


Погода в Алматы	на 10 дней	другой город

Отправка СМС бесплатно

На правах рекламы

Модератор сайта RESURS.KZ