ЖҮРЕК-ҚАН ТАМЫРЫ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚЫЗМЕТІ

ы, қанның алғашқы үлестері артерия түсе бере осцилляция береді, яғни стрелкаларды тербелтеді де, олар систола қан қы-
сымын көрсетеді. Макометр стрелкаларыньщ тербелісі алдымен күшейеді, ал содан соң біртіндеп азаяды, бұл -ең аз қысымға сәйкес келеді.
ҚАН АЙНАЛЫМЫ МҮШЕЛЕРІ АУЫРАТЫН СЫРҚАТТАРДЫҢ ЖАЛПЫ ҚҮТШІ
Жүрек-қан тамыры жүйесі бузылған сырқат күтімінің негізгі міндеті — жүректің жұмысын жеңілдету. Бүл кез-де дене тыныштығының маңызы зор. Жүрек қызметінің жеткіліксіздігі жеңіл дәрежеде жүрек қызметін калпьша келтіру үшін төсек тартып жату режимін қатаң сақтау жетіп жатыр. Сондықтан мейіркеш сырқаттьщ төсектен тұрып кетпеуін қадағалауы тиіс. Барлық физио-люгиялық жайлар палатада істеліп, дәрет ыдысы мен «уткалар» төсекке беріледі. Сырқатты жуындырады, ша-шын тарайды, жеке басының гигиенасы бойынша бар-лық шаралар орындалады.
Жүрек қызметінің жеткіліксіздігі ауыр кезде сырқаттың төсегін қолайлы салып, арқасына, басының астына бірнеше жастықтар салуы немесе кереуеттің бас жағын көтеруі қажет. Сырқатты жүмсақ ьщғайлы крес-лоға немесе арқасына бірқатар жастықтар тастап кере-уетке көлденең отырғызып, аяғының астына шағын отырғыш қоюға болады. Ұзақ төсек тартып жатқан сыр-қаттың денесі ойылып қалатынын естен шығармау керек, еондықтан сырқаттың сегізкөзінің үстіне ақ жайма жап-қан резеңке дөңгелек салады. Төсегі жұмсақ, ьшғайлы болуы тиіс. Теріні өте таза мүқият үстау керек, себебі сырқат ісінуі салдарынан жұқаланып, құрғай бастайды, л<арылған жерлер оңай пайда болып, одан ісік сарысуы ағып, терінің кеселге ұшырауына қолайлы жағдай жа-сайды. Егер сырқат өздігінен жуына алмаса, күнделікті таңертең және кешке оның терісін суға немесе қандай да бір дезинфекциялайтын ерітіндіге (камфора спирті, арақ, иіс су, т. б.) малынған мақтамен немесе сүлгімен сүрту қажет. Сырқатты ваннаға тек дәрігердің рұқсаты-мен түсіреді.
Мейіркеш сырқаттың ішін босатуын қадағалап әрі дәрігердің белгілеуі бойынша (іш босататын) ішектерді тазартатын клизма салуы тиіс. Сырқат ішін босатқан соң дәрет алғызу керек.
Палатада және оған жақын сенекте өте тыныштық болуы керек. Сырқатты тынышсызданудан, ренішті ха-бар, шаршататын әңгімелерден сақтау қажет. П^алатаны
жиі желдетіп жүру керек, Жүрегі ауыратын сырқаттар оттегіне зәру болғандықтан организмді қажетті мөлшер-де оттегімен қамтамасыз етудің мадызы зор. Оттегін енгізу тәсілін дәрігер белгілейді»
Комплексті терапеяда емдік тағам үлкен роль атқа-рады. Тағамдық рацион былайша құрылады, диурезді (несеп бөлу) сүйықты, ас тұзын және кейбір белоктар мен майларды шектей отырып (№ 10 мен Юа диетасы) диета белгілеу арқылы көбейту. Сондай-ақ жеңіл тамақ күндері де (алма, ірімшік, сүт, т. б.) қолданылады. Қа-лориясы аз, белок қүрамы бойынша қүнарсыз диетаны тез аз уақытқа белгілейді. Тамақты шағын үлеспен күні-не 5—6 рет беру керек. Соңғы тамақ ұйықтаудан 3 са-гат бұрын ішілуі тиіс. Тағамдық рационға майсыз ет пен жеткілікті мөлшерде көміртегін (қант, тасап, кйсель), жеміс-жидек, В және С топтары витаминдерін қосады. Сырқат жақсы ұйықтап тұруы үшін оны төсекке қолай-лы жатқызып, палатаға таза ауа жіберіп, тыныштық . сақтау керек, Үнемі ұйқтай алмайтын болса, дәрігердің белгілеуімен ұйқтататын дәрі береді.
ОКСИГЕНОТЕРАПЙЯ
Оксигенотерапия (оттегімен емдеу)—емдеу мақса-тында оттегін қолдану. Ол организмде оттегі жетіспейтін жағдайда өте тиімді. 40—50% оттегі бар газ қоспасын жұту қан тамырындағы қанды біршама тез толтырып қалыпқа келтіреді. Оттегімен жүргізген емнен кейін сыр-қаттың көңіл-күйі көтеріліп, көгеруін азайтады, тыныс алуы неғұрлым сирек әрі тереңдей түседі, ентікпесі ке-тіп, жақсарады.і Атмосфералық ауамен белгілі бір қаты-наста оттегі ылғалдануы тиіс. Оттегімен емдеу ұзақ та үздіксіз болуы тиіс. Оттегін тиімді және үнемді пайдала-ну қажет. Оттегін көп беруден қашық болу керек, себебі жоғарғы концентрациядағы (70% жоғары) оттегі жүрек-қан тамыры жүйесіне және дем алуға теріс әсер етеді.
Оттегін мүрын катетрлері арқылы оттегі жастығы-нан, оттегі палаталарының көмегімен тікелей баллоннан немесе орталық оттегі станциясынан (17-сурет) беруге болады.
Оттегін ингаляциялық әдіспен енгізу. Оттегін қолда-нудың алдында тыныс жолдарының өткізгіштігіне, онда қақырықтың немесе құсық массасының жиналмағанына көз жеткізу қажет.
Оттегін ингаляциялық жолмен енгізу үшін мынадай аппаратуралар: редуктормен қамтамасыз етілген оттегі (5ар баллон, оттегі жастығы шүмегі және мундштукті ре-зеңке түтік болуы қажет. Оттегін жастыққа былайша толтырады: мундштугын шығарып, резеңке түтікті оттегі баллонының рёдукторына қосады, вентильді баяу ашады да жастықты толтырады. Жастықты толтырған кезде редуктордың вентилі мен жастықтың шүмегіы жабады, ауызды қүрғатпау және оттегін ылғалдау үшіи дымкыл дәкемен ораған мундштук кигізеді. Мундштукты сыркат аузынан 4—5 см қашықтау ұстап, резеңке түтікке жібе-ретін клапанды біртіндеп ашу керек. Жоғары қысымның салдарынан оттегі шығады да, дем алған кезде тыныс алу жолына түседі. Оттегінің түсу жылдамдығын түтік-тегі шүмекпен әрі оттегі түгел шыққанша жастықтың бұ-рыш-бұрышын басу жолымен реттейді. Әдетте сырқаттар минутына 4—5 л берілетін оттегін жақсы кабылдайды. Жастықтағы оттегі 4—7 минутқа жетеді, ал содан соң
оны артық сақталған жастықпен ауыстырады немесе қайтадан оттегімен толтырады.
Берілген тәсілмен ендіру кезінде оттегін ылғалдау жеткіліксіз, ол ауыз куысы мен мүрыннын шырышты қабатын кептіреді, сондықтан оттегін мүрын катетрлері арқылы енгізу дұрыс.
Оттегін мұр ң к кат е т £ і а р ж ы лы беру, Бүл мақсат үшін № 10 катетрлер немесе тиісті үзынды-ғы мен диаметрдегі пластмасса түтікшелер қолданады, олар V —тәрізді ұштықтың екі шетіне кигізіледі, ал үшіншісі кез келген оттегі кезіне (оттегіі жастығына, оттегін берудің орталықтанған жүйесінің шүмегіне) қо-сылады. Алдын ала катетрлерді қайнатады, вазелин майымен майлайды да, төменгі мүрын жолымен жүтқын-шақтың артқы қабырғасына дейін қүсу рефлексін бол-дырмайтындай етіп кіргізеді. Оттегін ылғалдағыш арқы-лы (Бобров аппараты) 2—3 л/мин жылдамдықпен бе-реді.
Беру жылдамдығын оттегі көпіршігінің ылғалдағыш арқылы өту тездіғі бойынша бақылауға болады. Оттегін
өте тез беру қолайсыз сезімдер туғызып, газды көп шы-
ғарады.
Оттегін маска арқылы беру. Маскалар металдан және пластмассадан жасалған болады. Олар-дың қапсулалары бетке маска салғанда ауыз беін мұрын-ды жауып тұратындай етіп иілген. Масканың дем алатын және дем шығаратын клапандары бар. Дем алатын кла-панның тубусы жұқа резеңкеден жасалған қапқа қосыл-ған, ол оттегінің берілуін реттейді. Дем шығару кезінде оттегі қапқа жиналады да, дем алу кезінде белсенді түрде өкпеге сорылады. іДем алу қабы клапанмен қам-тамасыз етілген, ол егер қаптағы оттегінің мөлшері сыр-қаттың дем алғанда жұтатын оттегі мөлшерінен аз бол-ған жағдайда еркін дем алуды қамтамасыз етеді.
Оттегін масканың көмегімен енгізу ашық, жар-т ы л а й ж а б ы қ немесе ж а б ы қ жүйемен іске асырылады. Ашық жүйе кезінде маска аурудың бетіне тығыз тимейді және жұтатын газ қоспасы оттегіне бай атмосфералық ауа (оттегі 30% жуық) болып табылады. Дем қоршаған ортаға еркін шығарылады. Мундай тә* сілде оттегін мөлшерлеу дәл емес, тиімділігі де ша-малы.
Жартылай жабық әдісімен оттегін ингаляциялағанда шығарылатын газ қоспасының тек бір бөлігі ғана қор-шаған ортаға шығады. Оттегін неғұрлым тиімді пайда-лануға жүйеге дем алу қабының араластырғыш камера-сын — қосқаннан кейін қол жетеді. Маска сырқаттың бетіне газ шықпайтындай тығыз кигізіліп, резеңке тарт-қыштармен үстатылады. Таза оттегімен дем алып, шы-
ғарылған ауаның — жуығы камераға қайтып оралады.
о
Бұл жүйеде оттегі ылғалдандырылмайды. Анда-санда дем алу камерасын сүйық түрге айналған бу суынан бо-сату қажет. Бұл әдістің кемшілігі — дем алатын қоспада көмір қышқылының көбею мүмкіндігі, клйпан мен дем алу қабының әрекетінен туатын жүрек пен өкпе ауруына жағымсыз дем алуға қосымша кедергілер болмағаны жөн. Кем дегенде 8 л/мин оттегі тасқынын қолдана оты-рып көмір қышқылының аса артық жиналуын болдыр-мауға болады. Бұл жүйеге шығынды өлшеу құралын (де-битометрді) қосып оттегінің түсуін бірқатар дәл бақы-лауға болады, бұл оттегімен емдеуді жеқілдетеді.
Оттегін балоннан беру. Оттегін тікелей баллоннан қолдану процедураны бірқатар жеңілдетеді және оттегімен емдеуді ұзақ уақыт бойы үзбей өткізуге
мүмкіндік береді. Медициналық оттегі бар баллонның сыйымдылығы 40 л және 150 атм қысыммен газ тәрізді оттегі бар. Оттегі 2—3 атм қысыммен ғана колдануға болатындықтан баллонға қысымды азайтуға арналған арнайы прибор редукторды жалғайды. Редуқтордың қос камерасы мен екі манометрі бар, олардың ішінен баллон-ға жақын тұрғаны оның ішіндегі қысымды көрсетеді. Сондықтан манометрмен баллондағы оттегінің мөлшерін біледі. Төменгі қысым камерасына жасалған екінші ма-нометр сырқатқа беріліп отырған оттегінің қысымын көрсетеді. Ол бүрандамен 1—2 атм-ға реттеп қойылады. Орталықтандырған жүйемен палаталарға оттегін беру неғұрлым ыңғайлы болып табылады.
Оттегі баллонын пайдалануда қысылған газ тәрізді оттегі маймен, тоң маймен, мұнаймен жанасқанда оларға тез қосылып тұтанып жарылатынын есте сақтау қажет. Баллондар сақталатын бөлімде шылым т а р т у ғ а қ а т а ң т ы й ы м с а л ы н а д ы! Майлан-ған ескі-қүсқы заттарды оттегі бар баллондармен бірге бір бөлімде үстауға болмайды. Оттегі қондырғыларына кіріп-шығып жүретін адамның қолдары, киімдері, аспап-тары май және сырмен ластанбауы тиіс. Баллонды үрып-соғудан қорғау қажет. Оны салқын жерге қабырғаға іліп тік қалыпта сақтайды. Баллбннық вентилін ашқанда оған бетін қаратып түруға болмайды, себебі көздің мы-рышты қабатьша оттегінің күшті ағымы тисе, күйдіріп, көзді зақымдайды. Оттегі баллондары бар әрбір бөлмеде өрттен сақтану мақсатында қолайсыз оқиғаларды бол-дырмауға арналған өрт сөндірғіштер болуы тиіс.
Қазірғі кезде аурух

скачать работу


Погода в Алматы	на 10 дней	другой город

Отправка СМС бесплатно

На правах рекламы

Модератор сайта RESURS.KZ