Депозиттік теория негіздері
- Банк салымының шартты әрекет ететін мерзім барысында жинақ шотына қосымша жарна қабылданады, ал шоттан ішінара ақша берілмейді.
- Салым мерзімі барысында салымшының қалауы бойынша салымды түгелдей немесе салым сомасының бір бөлігін бір валютадан екіншісіне айырбастауға болады.
- Валюта айырбастау белгіленген нысанмен жазылған салымшы өтініші негізінде жүргізіледі.
- Айырбастау банкте белгіленген сол күнгі шетел валютасын айырбастау бағамына сәйкес іске асырылады.
- Салым мерзімі барысында сыйақы есептеу әрбір валюта түрі бойынша бөлек, аталған валютадағы жинақ шоты ашылған салым мерзімі ұзартылған күні белгіленген сыйақы ставкасымен, салымның нақты сақталған мерзімі үшін әрі әрбір валютадағы нақты салым қалдығына жүргізіледі.
- Егер шартта көрсетілген салым мерзімі 12 айдан асатын болса, Банк салымның сыйақы ставкасын бір жақты тәртіппен шарт бекітілген күннен бастап әрбір 12 айдан кейін өзгертіп отыруға құқылы болып табылады.
Кесте 3.11
«Халықтық – үш валюталы » депозиті бойынша пайыздық ставкалар.
Валюта 12 ай 24 ай 36ай
Теңге 8,5% 9,5% 10,0%
АҚШдоллары 4,5% 5,5% 6,5%
Евро 4,5% 5,5% 6,5
«Халық — әмбебап » депозиті – бойынша қосымша жарна қабылдаумен қатар ішінара ақша беріліп отырады. Бұл салымның басқа бәсекелес салымдардан басты артықшылығы мынада: депозитті Дербес Сервис Орталығында (ДСО) ашсаңыз, 5 мың АҚШ долларына дейінгі сомада кредиттік лимиті бар әп — сәтте шығарылатын Visa Instant карточкасы қоса беріледі.
- Салым мерзімі: 12,24,36 ай
- Банк салымының шарты әрекет ететін мерзім барысында жинақ шотына қосымша жарна қабылданады және шоттан ішінара ақша беріліп отырады.
- Салым мерзімі барысында шоттан ішінара ақша берілгенде, жинақ шоттағы салымның кемімейтін қалдық сомасы сақталуға тиіс.
- Егер шартта көрсетілген салым мерзімі 12 ай болса, сыйақы ставкасы салым сақталатын мерзім барысында өзгеріссіз қалады.
- Егер шартта көрсетілген салым мерзімі 12 айдан асатын болса, Банк салымының сыйақы ставкасын бір жақты тәртіппен шарт бекітілген күннен бастап әрбір 12 айдан кейін өзгертіп отыруға құқылы.
- Салым мерзімі барысында оның шотта сақталған нақты мерзімі үшін сыйақы нақты қалдық сомасына есептелінеді.
Кесте 3.12.
«Халық — әмбебап » депозиті бойынша пайыздық ставкалар.
Валюта 12 ай 24 ай 36 ай
Теңге 9,0% 9,5% 10,0%
АҚШ доллары 5,0% 5,5% 6,5%
Евро 5,0% 5,5% 6,5%
«Интернет – салым » депозиті – интернет – Банкинг жүйесінде ашылатын салым.
- Салым: теңгемен, АҚШ долларымен, Еуромен қабылданады.
- Интернет-салым ашу: интернет шоттан ақша аудару арқылы мүмкін болады.
- Салым мерзімі: 3,6,9,12 ай.
- Салымның ең төменгі мөлшері: 10 000 теңге, 100 АҚШ доллары, 100 Евро.
- Салымның ең жоғары мөлшері шектелмейді.
Кесте 3.13.
«Интернет – салым » депозиті бойынша пайыздық ставкалар.
Валюта 3 ай 6 ай 9 ай 12 ай
Теңге 5,5% 6,0% 8,5% 9,0%
АҚШ доллары 3,5% 4,0% 4,5% 5,0%
Евро 3,5% 4,0% 4,5% 5,0%
«Интернет – жинақтаушы » депозиті – қосымша жараналары бар жинақтаушы салым.
- Салым: теңгемен, АҚШ долларымен немесе Евромен қабылданады;
- Салымның ең төменгі мөлшері: 2 000 теңге, 10 АҚШ доллары немесе 10 евро;
- Бастапқы жарнаның ең төменгі мөлшері: 300 теңге, 2 АҚШ доллары немесе 2 евро;
- Салым мерзімі: 6,9,12,18,24,36 ай;
- Сыйақы ставкасы: салымның сақталу мерзімі барысында өзгертілмейді;
- Басқа талаптар: «Жинақтаушы – плюс » депозитін «Интернет – банкинг » жүйесі арқылы дербес режимде ашуға да болады. Бұл жағдайда депозитті Интернет арқылы тексеріп отыруға, қосымша ақшамен толықтыруға болады.
- Салым бойынша жинақ шоттан ішінара төлем жүргізілмейді, банк салымының шартын автоматты түрде сол мерзімге, ұзарту жасалатын күні Банкте қолданыста болатын сыйақы ставкасымен қайта ұзарту қарастырылған;
- Салым бойынша есептелген сыйақы Банк салымы шартының мерзімі аяқталған күні жүргізіледі;
Кесте 3.14.
«Интернет — жинақтаушы» депозиті бойынша пайыздық ставкалары.
Валюта 7 ай 13ай
Теңге 1,0% 7,0ай
АҚШ доллары 5,5% 4,5%
Евро 5,5% 4,5%
- Бастапқы жарна сомасы кемінде 500 АҚШ долларына немесе сол соманың баламасындағы теңгелік не болмаса евродағы сомаға тең болса әрі сақтау мерзімі 6 және 12 ай болса, белгіленген пайыздық ставкаға 0,5% мөлшерінде бонус қосылады.
«Карточкалық – депозит» — Халық Банкінің төлем карточкасын пайдаланушы клиент бұл депозитті банкке барып жатпай – ақ, банкомат арқылы аша алады.
- Карточкалық депозитті ашу: депозит банкомат көмегімен карточкалық шоттан ақша аудару арқылы ашуға немесе толықтырып отыруға болады.
- Карточкалық депозиттің мерзімі: ақша қабылданған күннен бастап 12 ай, алайда карточканың әрекет мерзімінен ұзақ болмауға тиіс. Депозит ашу туралы шарт мерзімін ұзарту қарастырылмаған. Мерзімі аяқталғаннан кейін ол автоматты түрде жабылады, ал салым сомасы мен есептелген сыйақысы карточкалық шотқа аударылады.
- Жарнаның ең төменгі мөлшері: бастапқы ең төменгі жарна мөлшері – 1000 теңге, яғни депозит ашуды қаласаңыз, алдымен карточкалық шотта тиісті соманың болуын қамтамасыз ету керек. Депозиттен ішінара ақша беру қарастырылмаған. Депозиттің бір бөлігі мерзімінен ерте талап етілген жағдайда шарт бұзылған болып саналады, ал салым сомасы карточка ұстаушының карт – шотына аударылады.
- Депозитті толықтырып отыру: депозитті ақшамен толықтырып отыруға болады, қосымша жарна мөлшері мен толықтыру саны шектелмейді.
- Сыйақы мөлшерлемесі: карточкалық депозит бойынша сыйақының жылдық мөлшерлемесі – 5% әрі бұл депозит сақталатын мерзім барысында өзгеріссіз қалады. Сыйақының есебі карточкалық депозит мерзімі аяқталғанда шығарылады және ақша сомасының сақталу мерзімі барысындағы өзгерісін ескере отырып есептеледі. Сыйақы депозит мерзімі аяқталғаннан кейін депозиттегі негізгі сомамен бірге карт – шотқа аудару арқылы төленеді.
- Қосымша талаптар: карточкалық депозит Салымшының бастамасымен/кінәсінен мерзімінен бұрын алынатын болса, салым сомасын төлегенде, операция жасалатын күні қолданыстағы қолма – қол ақша беру үшін ұсталатын Банк тарифтеріне сәйкес комиссиялық ұсталып қалады. Есептелген сыйақы талап ету салымының мөлшерлемесі бойынша салымның нақты сақталған мерзіміндегі өзгеріс қарқынын ескере отырып, қайта есептеледі.
Халық Банкіндегі карточкалық депозит жалақы жобасына қатысушылар арасында қызығушылық тудырады әрі зейнетақысын карточкамен алатын зейнеткерлерге пайдалы болмақ. Банктің мұндай клиенттер саны 1,5 милионнан асады. Барлық жұртшылыққа барынша пайдалы өте тиімді, пайдалануға ыңғайлы болып табылады. Бұл депозиттердің түрлері дамып әрі жетіледі деген ойдамын.
Қазақстан «Халық Банкі» жеке тұлғалармен жұмыс істейтін ең ірі қазақстандық банк атағын дәлелдеді. Халық Банкі екінші деңгейдегі банктер арасында бірінші болып халық депозиттерінің көлемі бойынша 1 млрд.АҚШ долларлық рекордтық көрсеткішке қол жеткізді.
2001 жылғы жаздың аяғында халық салымдарының көлемі бір миллиард доллардан асып, 1116,2 млн.АҚШ долларын құрады. Бүгінгі күні Халық Банкінің 2006 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша депозиттік қор көлемі 132,9 млрд.теңгені немесе 1,01 млрд.АҚШ долларын құрады. 2006 жылғы 1 наурыздағы жағдай бойынша бұл көрсеткіш 138,3 млрд.теңгеге немесе 1,06 млрд.АҚШ долларына дейін ұлғайды. 2006 жылдың 1 наурызындағы жағдай бойынша мерзімді депозиттер 98,7 млрд.теңгені және 71,4%, ал талап ету депозиттері 39,6 млрд.теңгені яғни 28,6% құрайды. Теңгелік депозиттер 90,4 млрд сомаға және 65,3%, шетел валютасындағы депозиттер 47,9 млрд.теңгеге немесе 34,7% — ға ашылған.
2006 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша мерзімді салымдардың жалпы сомасы 94,5 млрд.теңге болды. 1 наурызда бұл көрсеткіш 98,7 млрд.теңгеге дейін ұлғайып осы жылдың 2 айының ішінде 4,4% өсімді көрсетті. Бүгінгі күнге дейін жұртшылыққа кеңінен танымал салымдар болып 42,4 млрд.теңгені шоғырландырып отырған «Халықтық — стандарт» және 36,5 млрд.теңгені шоғырландырған « Халықтық – жинақтаушы» депозиті болып табылады.
3.1. сурет «Халық Банкінің» жеке және заңды тұлғалар салымының өсу динамикасы.
Жалпы Халық Банктің клиенттер алдындағы міндеттемелері жыл соңына таман 16422,5 млрд теңге құрады. Халық Банкімен тартылған жеке тұлғалар депозиттерінің өсу қарқыны 2004 жылы 2003 жылға қарағанда 21,7%- ға өскен, яғни ол 841,4 млн теңгені құрайды. Ал 2005 жыл 2004 жылға қарағанда 31,1% — ға өскен, яғни ол 1828,8 млн.теңгені құрады. 2006 жылы 2005 жылға қарағанда 25,2% — ға өскен, яғни ол 4136,6 млн.теңгеге өсті.
Заңды тұлғаларға берілетін депозиттерінің өсу қарқыны 2003 жылы заңды тұлғаларға берілген депозиттер 65,3% немесе 1008,5 млн.теңгеге өсті. Ал 2004 жылы 2003 жылға қарағанда 78,3% немесе 3032 млн.теңгеге өсті.2006 жылы 2005 жылға қарағанда 74,8% — ға өсіп, 12885,9 млн.теңгені құрады.
3.3 АҚ «Қазақстан Халық Банкінің» депозит операцияларын дамыту жолдары.
Қазақстан Республикасы қаржы нарығының дамуын қоғамдық қайта өндірудің макроэкономикалық пропорцияларына экономикалық әдістермен ықпал етуге мүмкіндік беретін ақша-несиелік реттеу мен ақша-несиелік қатынастардың жаңа механизмін құрмай, несиелік қатынастардың әдістерін жетілдірмей, банктердің ролін көтермей жүзеге асыру мүмкін емес.
Халық Банктің тиімді қызмет етуі үшін, біріншіден, банктік қызмет нарығын тұрақты зерттеу және болжау, екіншіден, банктік қызметті жан-жақты жоспарлау қажет
| |  скачать работу |
Депозиттік теория негіздері |
