Экономиканы мемлекеттік реттеудің объектісі

   Осы кезеңде заң актілерінің жоғарғы сапасын – олардың арасындағы қарама-қайшылықты жою, мүмкіндігінше оларды тікелей ықпал ететін заң актілеріне айналдыру керек, оларды өткізу тетіктерін қарастыру, кәсіпкерлердің құқығына кепілдік беру, оларды бұзған кездегі жауапкершіліктің экономикалық және басқа жақтарын қамтамасыз ету маңызды.

     2. Қазіргі заманғы кәсіпкерлікті қолдау мен қаржылықты қамтамасыз етуді маңызды.

   Мұндай жүйе салық салу, кредиттеу, сақтандыру, қаржыландыру, өтемақы және т.б. туралы саясатты сапалы жетілдіруді талап етеді.

3.Кәсіпкерлікті, кадрларды  даялау бойынша жүйелерді, маркетингтік орталықтарды, бизнес орталықтарын және бизнес инкубаторларын, кәсіпкерлікті ақпараттық қамтамысыз етуді қалыптастыру.

   Кәсіпкерлік барлық өнеркәсібі дамығын елдерде үкіметтік қолдауға ие. Оның мәні үш бағытта нақты шараларды әзірлеуге әкеледі:

1.    Кеңес беру (әсіресе, алғашқы кезеңде ). АҚШ-та, мысалы Шағын бизнес бойынша үкіметтік агенттіктің аймақтық бөлімі жұмыс істейді.

2.    Қаржылық қолдау көрсету.

3.    Қаржылық қатнастарда күші аз кәсіпкер құрлымдарға ғылыми-техникалық немесе технологиялық көмек көрсету.

   Кейбір экономистер осы уақытта кәсіпкерлер кездесетін негізгі қиыншылықтарды мыналар деп есептейді:

·       кәсіпкерлік құрлымының қызметі туралы заң базасының тұрақсыздығы мен жетілдірілмеуі;

·       қатал салық прессингі (салмағы) және салық салудың күрделенген жүйесі;

·       алғашқы капитал мен өзінің айналымдық қаржысының жетіспеушілігі;

·       банк кредиттерін алдағы қиындық;

·       криминалдық құрлымдардың қысымы;

·       ғимраттың және оны жалға алу бағасының жоғарлығы;

·       лизингтік қызмет көрсетудің шектеулі мүмкіндігі.

   Кәсіпкердің әлеуметтік жауапкершілігі бүгінгі күні пайдасын әлеуметтік жобаларға инвестициялау және қайырымдылық жасаумен шектелмейді. Одан туған өлкесінің келешек жоспары мен проблемаларын, тұрмыстық қатынастарын түсінуді және өз аймағын дамытуға қомақты үлес қосқанын күтеді.

Бақылау мен талқылау сұрақтары

1.     «Меншік» түсінігінің заңдық және экономикалық мәнін ашып көрсетіңіздер.

2.     Неге өтпелі кезеңде меншік қатнастарын реформалау қажет?

3.     Мемлекеттен алу жекешелендіруден немен ерекшеленеді?

4.     Қазақстандағы жекешелендіру үдерісінің мәнін ашып көрсетіңіздер.

5.     Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу мен қолдаудың жүйесі қандай?

3-ТАҚЫРЫП

ЭКОНОМИКАНЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДІҢ ӘДІСТЕРІ МЕН ҰЙЫМДАСТРУ НЕГІЗДЕРІ

Жоспар

1.    Қазақстан Республикасы Конституциясы басқару органының құрлымы және оның қызметі туралы.

2.    Қазақстан Республикасындағы экономиканы мемлекеттік реттеудің тұжырымдамасы.

3.    Келешектегі экономикалық даму көрсеткіштерінің негізделу әдістерң.

4.    ЭМР-ді пайдаланудың шетелдік тәжірибесінің ерешеліктері.

   1-сұрақ. Біздің мемлекеттің Конституциясында : «Қазақстан Республикасы – президенттік басқару нысанындағы біртұтас мемлекет және өзін зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады»,- деп атап көрсетілген.

   Қазақстан Республикасының Конституциясы мемлекеттің Негізгі заңы ретінде төмендегіге қатысты негізгі ережелерді бекітеді:

·       республиканың  мемлекеттілігін;

·       басқару нысанын;

·       мемлекеттік және мемлекеттік емес субъектілерді өзара қатнастарының тәсілдерін;

·       адамдар мен азаматтардың құқықтары мен міндеттерін.

    Мемлекеттік құрлығы құрлымында мемлекеттік билікті заңдық, атқарушылық және соттық (ҚР Конституциясы 3-бап) бөлулер деп бар екенін атап өтеді.

    Мемлекеттік органдардың құзыреттілігі Конституцияда анық бөлініп көрсетілген.

    Қазақстан Республикасының Президентті мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағытын анықтайтын және Қазақстанды ел ішінде және халықаралық қатынастарда таныстыратын мемлекет басшысы және оның жоғарғы лауазымды тұлғасы болып табылады. Елдің Президентті конституциялық заңға сәйкес, ҚР жасы толған азаматтармен жалпы, тең және тікелей сайлау құқығымен 7-жыл мерзімге сайланады.

    «Қазақстан Республикасының мемлекеттік құрлымы»                  1-сурутте көрсетілген.

    Суретте экономикалық дамуға жауапты биліктің үш бұтағы белгіленген.

1-сурет. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құрлымы

    Заңдық қызметтерді жүзеге асыратын жоғарғы өкілетті орган, сенат пен мәжілістен тұратын парламент болып табылады.

    Заң шығарушы билік экономиканы басқару тетігінің негізгі болып табылатын заң актілерін әзірлейді және қабылдайды.

    Үкімет республикада атқарушы билікті жүзеге асырады, атқарушы органдар жүйесін басқарады және оның қызметіне жетекшілік етеді. Өзінің барлық қызметімен ол президент алдына жауапты, сондай-ақ парламент алдына жауап береді. Экономиканы реттеу аясында үкіметтің міндеті – елдің барлық азаматтарының игілігі үшін, экономиканы дағдарыссыз және тиімді дамуы үшін жағдай тудыру.

    Премьер-министрдің мідетіне салалық министрліктер мен ведомстволарды басқару және бағыттау енеді.

   Сот билігі биліктің заң органдарымен қабылданған заңдардың қатаң сақталуын қадағалайды. Ол жоғарғы сот және Конституциялық Кенесті жүзеге

асырады.

    Мемлекетті басқару органдары

тікелей президентке есеп береді,

оларды шартты түрде екі санатқа

бөлуге болады: елдің ұлттық қа –

уіпсіздігіне  жауап  беретін  ми –

нистрліктер мен ведомстолар және ұлттық экономиканы дамытуға жауапты ведомстволар.

    Нарықтық қатнастарды дамыту және шаруашылық нысандарын ұлғайту шаралары бойынша, басқару құрылымының ұйымдастыруын жетілдіру қажеттілігі туындайды.

    Мұны төмендегінің есебінен жүзеге асырады:

1.    Құрлымды ықшамдау.

2.    Қайталанатын қызметті жою.

3.    Артық штаттарды қысқарту.

4.    Барлық басқару иерархиясы бойынша жауаптылықты, құқықты және атқару қызметін нақты шектеу.

5.    Республикалық, аймақтық және бағдарламалық бағытта ортақ міндеттерді шешу кезінде басқару органдарының өзара іс-қимыл жасауы мен үйлестірілуі.

    Қазақстанда қазіргі уақытта он жеті министрлік, мемлекеттік комитеттер, сондай-ақ басқа да ведомстволар жұмыс істейді.

    Елдегі экономикалық жағдайға жауапты, маңызды органдардың қатарына: Қаржы министрлігі, экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі, елдің Ұлттық банкі жатады.

    Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігіне елдің экономикалық дамуына, келешекті болжау, индикативтік жоспар (кешенді ауыл шаруашылығы бағдарламасын дамыту), экономиканың кейбір маңызды бағыттарын дамыту бойынша мақсатты бағдарламаға негізделген, құжаттарды әзірлеу бойынша қызмет жүктелген.

    Қаржы министрлігі елдің мемлекеттік бюджетінде оның әр түрін әзірлеу мен жүзеге асырууға жауап береді. Қаржы министрлігінде мемлекеттің бюжеттік қаржысынжандандыратын және іс жүзінде бөлетін Қазынашылық бар, ол бюжеттің кассалық орындалуына бақылау жүргізеді.

    Елдің Ұлттық банкіне елдегі ақша-кре

1 2 3 4 5 След.

скачать работу

Отправка СМС бесплатно