Главная    Почта    Новости    Каталог    Одноклассники    Погода    Работа    Игры     Рефераты     Карты
  
по Казнету new!
по каталогу
в рефератах

Депозиттік теория негіздері

енттер топтары бойынша жіктеу

3 – блок тәуекелді басқару блогі

Депозиттік операциялар бойынша тәуекелдерді бағалау әдістері

4 – блок сақтандыру блогі

Депозиттерді сақтандыру (ұжымдық, өз еркінше, аралас)

5 – блок тартылған қаражаттарды құрылымдық талдау блогі

Банктің депозиттік портфелінің тиімділігін талдау

1.3 – сызба. Банктің депозиттік портфелін басқарудың блок – схемасы

Клиенттердің депозиттері бойынша сыйақы пайыздық ставкасының мөлшерін банктер келесі факторларды басшылыққа алады:
- қаржы нарығының конъюктурасын;
- депозиттер нарығындағы пайыздық ставкалар деңгейін;
- банкаралық ресурстардың құнын;
- мемлекеттік бағалы қағаздардың табыстылық деңгейін;
- инфляция деңгейін;
- қайта қаржыландыру ставкасы мөлшерін;
- депозиттердің құрылымын;халықтың табысының өсу қарқынын.
Сонымен, банк басқармасының алдында депозит бойынша пайыздық ставканы барынша нақты анықтау мен баға белгілеу әдісін таңдауда күрделі проблема туады. Баға белгілеу бұл маркетингтік қызметтің құрамдас бөлігі.
Банк басқармасы банктік тәжірибеде бар пайыздық ставканы анықтаудың әр түрлі әдістерін қолдана алады. Олардың негізгілері мыналар:
Шығындарды анықтауға негізделген әдістер:
1. “Шығындар+пайда” әдісі. “Ш+п” әдісі бойынша баға белгілеу депозиттер бойынша қызметтердің әр түрінің құнының есептеудің қажет етеді. Мұны қалай істеуге болады? Кең түрде қолданылатын әдістердің біреуі – банктің шығындарын бағалау негізінде депозиттің бағасын калькуляциялау болып табылады. Банкке мына келесі мәселелерді шешуі қажет:
а) банктің қаражаттарының әр қайнар көзі бойынша үстеме шығындардың ставкасын есептеу;
ә) үстеме шығындардың әр ставкасын әр көзінен түсетін банк қаражаттарының салыстырмалы шамасына көбейту;
б) банктің қаражаттардың орташа салмақтығын құнын анықтау үшін барлық алынған шамаларды қосу;
2. Депозиттерге пайыздық ставкаларды шекті шығындар бойынша белгілеу.
Көптеген қаржы сарапшылары пайыздық ставкаларды белгілеу бойынша өздерінің әртүрлі ой-пікірлерін ортаға салады. Бұл депозиттердің бағасын анықтау үшін орташа салмақтанған құнды анықтау емес, шекті шығындарды анықтау, яғни қаражаттарды тартумен байланысты қосымша шығындарды қолдану жөндеп түсінеді. Себебі, пайыздық ставкалардың жиі өзгерулері орташа шығындардың сомасын депозиттерге баға белгілеу үшін сенімсіз және нақты базасы етпейді. Мысалы, егер пайыздық ставкалар төмендесе, жаңа ақшалай қаражаттарды тартудың қосымша (шекті) шығындардан төмендеуі мүмкін.
Орташа шығындармен салыстырғанда пайдасыз болып көрінетін кейбір несиелер мен инвестициялар бүгінгі күні жаңа несиелер мен инвестицияларды ұсыну үшін жүзеге асыру қажетті проценттерді төлеуге кететін ең төмен шекті шығындардың бағалағанда ең пайдалы болып көрінеді. Және керісінше, егер проценттік ставкалар өссе, бүгін жаңа ақшалай қаражаттарды шекті құны қаражаттардың орташа құнынан едәуір асып кетуі мүмкін. Егер басқарма жаңа қарыздарды орташа шығындар негізінде есептесе, олар бүгінгі күні нарықтағы жаңа қаражаттарды алудың ең жоғарғы шекті шығындарын пайдаланумен бағалағанда пайдасыз болып қалуы мүмкін. Депозиттерге белгіленетін пайыздық ставкаларға қатысты сұраққа жауап беру үшін бізге ең құрғанда 2 негізгі бапты білуіміз қажет: депозиттік ставкалардың бір деңгейінен екіншісіне өту барысындағы шығындарын және банк алған қосымша қаражаттардың салыстырмалы шамасы ретіндегі шекті шығындардың нормасын. Егер бізге шекті шығындардың нормасы белгілі болса, біз онда банктің жаңа салымдардың қаражаттарды инвестициялаудан күтілетін қосымша кірістермен салыстыра аламыз.
Шекті шығындар әдісі бойынша баға белгілеуді басқарушы банктерге салымдарға белгіленген проценттік ставкалар туралы ғана емес, депозиттердің өсуінің қосымша шығындары қосымша табыстар мен жиынтық пайданың төмендеуіне әкелгенге дейін банк өз депозиттерінің базасын қай мерзімге дейін ұлғайта алатыны туралы бағалы ақпараттарды ұсынады. Пайда төмендей бастаған кезде басқарма төмен шекті шығындары бар қаражаттардың жаңа көздерін іздеуі немесе үлкен шекті табысын беретін жаңа қарыздар мен инвестицияларды жүзеге асыруы қажет немесе соны да, басқасын да жасауы керек. [22.24-28б]
Нарыққа өтудің қаматамасыз ету үшін депозиттер бойынша пайызды орнату. Банктің пайдасы мен шығының шамаларын есепке алмауға мүмкіндік беретін баға белгілеу әдісінің біреуі – бұл нарыққа өтудің қамтамасыз ету үшін депозиттер бойынша пайыздарды белгілеу. Мұның идеясы мынада: жаңа клиенттерді неғұрлым көбірек тарту үшін комиссиондық алымдардың төмен тарифтерін орнату және жоғары пайыздық ставкаларды ұсыну. Басқарма мұнда салымдардың үлкен көлем және банктік несиелердіңең көп көлемі пайданың төмендеуінің орнын толтыратынына сенеді. Нарыққа өту әдісі бойынша баға белгілеуі- банктік нарықтың олардың көп бөлігін жаулап алуға үміт ететін нарықтардың тез өсуі кезіндегі болатын стратегиясы болып табылады

1.3 Қазақстан Республикасындағы салымдарды сақтандыру мәселелері

Қазақстандық салымшылардың коммерциялық банктерге сеніп тапсырған салымдарын қорғау проблемасы халық салымдарының жинақ банктерде құлдырауы мен жекелеген қаржылық құрылымдардың тоқырауы және қазіргі уақыттағы кейбір банктердің тиімділігінің болмау нәтижесінде туындап отыр. Қазіргі коммерциялық банктердің клиенттік құрылымында жекелеген тұлғалардың салымшылар саны өсуде, халықтың салымдарының мөлшерлері көбеюде және осыған байланысты депозиттерді қорғауды жетілдіру қажеттігі де туындады. Ұлттық банктің тарапынан жеке тұлғалардың салымдарын кепілдендіру және сақтандыру қоры бойынша жүйенің тиімді жұмыс атқаруына бағытталған шаралар жүргізілуде. Бірақ аталған жүйенің дамымаған жерлері мен аяқталмаған тұстары бар және жетілдіру үшін біздің шаруашылығымызда шетелдік тәжірибені ескеруіміз керек. Көптеген елдерде салымдарды сақтандыру мен кепілдендірудің көптеген жүйелері қызмет атқарады, олардың тәжірибесін біз өз еліміздегі осы тектес жүйені жетілдіруге пайдалануымыз керек.
Банктердің қалыпты жұмыс істеуіне ең керекті жағдай — олардың өміртіршілігі қолдайтын сәйкес жүйенің болуы. Осындай жүйелер дамыған елдердің көпшілігінде бар және ол өзара байланысты екі қызмет атқарады: біріншіден, төлем қабілетсіздігі шегіне жеткенде экстремалды жағдайларда банктерге қаржылық көмек көрсетеді, яғни екіншіден, депозиттер бөлімі бойынша сақтандыру төлемдері арқылы олардың салымдарын сақтандырады. Әр елде коммерциялық банктердегі салымдарды қорғаудың әр түрлі механизмдері бар.
Қордың құрылтайшысы Ұлттық банк болып табылады. Қордың акцияларын ҚР үкіметі және қатысушы банктер сатып алуы мүмкін. Қордың жарғылық капиталы 1 млрд. теңгені құрайды. Қордың атқарушы органы- басқарма болып табылады. Басқарма тоғыз адамнан тұрады. Қор басқармасы құрамына Қордың төрағасы мен Ұлттық банктің екі өкілі, қатысушы банктердің төрт өкілі және Қазақстан Қаржыгерлер ассоциациясының бір өкілі кіреді. Қор басқармасының төрағасы Ұлттық банктің ұсыныумен басқарма мүшелері арасынан сайланады.
Қордың банктік шоттары тек Ұлттық банкте ашылады. Қордың ақшаларын орналастыру төмендегідей:
1) Қор активтерінің 80 пайыздан кем емес мөлшерінде мемлекеттік бағалы қағаздар;
2) Ұлттық бнктегі салымдарға 10%-тен астам (депозиттерге)
Қор мына негізгі қызметтерді атқарады:
- қатысушы-банктің еріксіз таратылуы жағдайында оның салымшыларына (депозиторларға) салымдары (депозиттері) бойынша ережемен анықталған көлемі мен тәртіптер өтемақы төлейді:
- активтерді басқаратын;
- қатысушылар куәліктерінің есебін жүргізеді;
- қор жарғысында қарастырылған және қазіргі ережелерге, сондай-ақ Ұлттық банктің басқа да құқықтық-нормативтік актілерінде қарастырылған басқа қызметтердіде атқарады.
Қор қызметтерін атқаруда мынадай құқықтарды иеленеді:
- Ұлттық банкпен ақпарат алмасу және жеке тұлғалардың, қатысушы-банктердің банктік құпияны құрайтын ақпараттардан басқа салымдардың (депозиттердің), міндетті ұжымдық кепілдендіру (сақтандыру) объектісі болып табылатын салымдардың (депозиттердің) жалпы сомасы мен қаржылық жағдайы туралы мәліметтер алып отыруға; [7.20-26б]
- Ұлттық Банкке қатысушы банктердің қазіргі ережелер мен банктік заңдама талаптарын бұзу фактілері туралы хабардар етуге;
- Қазіргі ережелер мен бекітілген тәртіп бойынша қатысушы-ьанкті жеке тұлғалардың салымдарын (депозиттерін) міндетті ұжымдық кепілдендіру (сақтандыру) жүйесінен шығарып, қатысушы куәлігін қайтып алуға;
- салымшылардан (депозиттарлық) еріксіз таратылатын қатысушы банктерден салымдар бойынша төленетін өтемақы мөлшеріндегі құқықтар мен талап ету кезектерін сатып алуға;
- салымшыдан берілген банктің салымшыларға қормен өтемақы мөлшерінде еріксіз таратылатын қатысушы банктерден талаптарды қанағаттандыруды талап етуге;
- қатысушы банкті тарату комиссиясының құрамына өз өкілін енгізуге;
- өз құзыретінің шегінде басқа да құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.
Өз қызметтерін жүзеге асыру барысында қор:
1. еріксіз таратылатын қатысушы банктерге регрестік талап қою құқығын иеленеді;
2. Ұлттық банкке өзінің қызметі жайлы қаржылық есеп беру, соның ішінде Ұлттық банк анықтаған тәртіпте, формада, мерзімде аудиторлық ұйым растаған жылдық есепті береді.
Қор басқармасының өкілеттілігі:
1. Банктерде жеке тұлғалардың салымдарын міндетті ұжымдық кепілдендіру жүйесіне енгізу туралы шешім қабылдау.
2. Қазіргі ережелерге сәйкес қорға міндетті күнтізбелік және басқа да жарналардың қатысушы банктермен мөлшерлемесін салу мерзімдерін бекітеді.
3. Банк қатысушы-банктерді инспекторлық тексеруден өткізу немесе оларға шектелген ықпал ету шаралары мен санкцияларды қолданады, банктік жарнамада қарастырылғандай депозитті қабылдауға, ашуға және жеке тұлғалардың банктік

Пред.678910След.
скачать работу

Депозиттік теория негіздері

 

Отправка СМС бесплатно

На правах рекламы


ZERO.kz
 
Модератор сайта RESURS.KZ