 |
|
Депозиттік теория негіздері
еттік бағалы қағаздарымен, мемлекеттік емес имиссиялық бағалы қағаздарымен, халықаралық қаржылық ұйымдардың облигацияларымен, мерзімді өзара шарттарымен сауда жүйелі түрде жүргізілді, вексельдердің алғашқы нәтижелі саудасы өткізілді. Қазіргі уақытта қор биржасында 56 қатысушы сауда жүргізеді – бұл 2005 жылдың басындағысымен қосып салыстырғанда 4 есе артық. 2005 жылы нарықтың барлық секторларында қор биржасындағы операцияларының сомалық көлемі 24,6 млрд АҚШ долларының эквивалентіне жетеді, ол болса 2005 жылмен салыстырғанда 2,5 есе артық. Операциялардың келтірілген көлемі қор биржасының бүкіл тарихындағы ең үлкен жылдық айналым болып табылады.
Мемлекеттік бағалы қағаздармен шетелдік валютамен операциялар жасау, автоматтық «РЕПО» нарығы бұрынғысынша кеңінен таралып келеді. Бұл фактіні, бір жағынан, мемлекеттік бағалы қағаздарының жоғары өтімділігімен және сапасымен, басқа жағынан зейнетақы қорлары үшін мемлекеттік бағалы қағаздарға қатысты белгіленген инвестициялау шектерімен, жергілікті қор нарығында Қазақстандық компаниялардың қажетті акцияларының жеткілікті мөлшерде болмауымен түсіндіріледі. 2005 жылдың биржалық нарығындағы басқа да айрықша мәнді оқиғалардың ішінде, «Қазақмыс корпорациясы» ААҚ – ныңмемлекеттік акциялар пакетін нарықта өткізу, облигацияның бір теңгелік номиналды құнына өту жөніндегі биржаның ұсыныстары, өзгертілген листинг ережелерінің күшіне енгізу.
Жылдың басынан бастап теңгенің номиналдық девальвациясы 3,25% — ті құрайды. Теңгенің орта есеппен алынған айырбастау курсы 12 ай ішінде бір АҚШ доллары үшін 153,86 теңгені құрады. Айдың аяғына қарай ұлттық валютаның ресми курсы бір АҚШ доллары үшін 155,6 теңге деңгейінде белгіленді. 2006 жылғы биржалық операциялар көлемі 2005 жылдың желтоқсандық көрсеткішімен салыстырғанда 72,9% — ке ұлғайяды да, 24,6 млрд долларды құрайды. 2005 жылдың бірінші тоқсанының нәтижелері бойынша қор биржасындағы операциялар көлемі 6,3 млрд АҚШ долларын құрайды және өткен жылдың сәйкес кезеңіне қарағанда 24,2% — ке өсті. Биржадан тыс валюталық нарықта 2005 жылдың желтоқсанымен салыстырғанда операциялар көлемі 32,4% — ке ұлғайды. 2005 жылдың қаңтар айынан бастап желтоқсан айына дейін банкаралық валюталық нарықтағы операциялар көлемі 4,7 млрд АҚШ долларын құрайды. Сөйтіп, Қазақстанның қаржылық нарығының жалпы дамуы мен елдегі экономиканың жағымды бағыт алуын банктерге дүниежүзілік ішкі нарықтар механизмдері арқылы қаржылық инструментерді белсенді пайдалану жолымен өз қызметін дамытуы мүмкін.
Ұлттық Банктің пікірі бойынша, банк секторының өтімділік деңгейі жоғары түрде сақталған. 2005 жылдың 31 желтоқсанындағы мәлімет бойынша банк секторының ағымдық өтімділігінің жиынтық коэффициенті 08. Ұлттық банк деректері бойынша, 2005 жылдың басындағы мәліметтер бойынша республикада әрекет ететін банктердің жалпы саны 38, соның ішінде мемлекеттік – 2, шетелдік қатысушылары бар – 17 банк болды. Банктердің жиынтық меншікті капиталы 32,2% — ке өсті және 162,8 млрд теңгеге жетті. Капиталға айналдырудың және банктердің қор базасының өсуі жағдайларына банк активтерінің ұлғаюы жалғасуда. 2005 жыл ішіндегі банктердің жиынтық активтері 46,2% — ке өскен және 146 млрд теңгеге, немесе 30,5% — ке жеткен.
Төлем карточкалары. Банк төлем карточкалары бойынша әр уақытта көш басшы болып келеді. Ол 2,4 млн теңгеден астам қаржыны құрайды. Карточкалық есепке түсетін түсімнің көлемі 363 млрд теңгеге жетсе, ал желтоқсан айында клиенттердің есебінен рекордтық көрсеткіш 47 млрд теңгег өсті. Төлем карточкалар бойынша қызмет ету желісі 2005 жылы 585 банкоматқа дейін көтеріліп, 3700 POS терминалдар мен импринттері бар. Қазіргі кезде қондырылған 112 банкомат, сондай ақ қосымша 300 банкомат сатып алынды. 2006 жылы Халық Банкінің 1000 банкоматы іске қосылды. 2005 жылдың 19 сәуірінде Қазақстанда бірінші рет «Мобилдік банкинг» жүйесі кіргізілді жыл бойы «Мобилдік банкинг» жүйесіне Қазақстандағы барлық мобилдік операторлар қосылды. 2006 жылдың қаңтарында мобилдік банкинг жүйесі бойынша миллион хабар жіберілді. Қазақстанда банк шотын мобилді телефон арқылы басқару жүйесінде «VISA CEMEA» мобилдік банк «VERIFIED by VISA» пилоттық жоба негізінде жіберілді. Қазіргі кезде бұл жүйемен 36 мыңнан астам клиенттер жұмыс істейді. Халық банкінің жеткен жетістіктері басқа елдерге, мысалы, Ресей Жинақ банкісіндегі әріптестеріне қарағанда ең аз мерзімде қол жеткізді. Халық банкінің бірінші миллионда жіберілген 10 ай, Жинақ банкі -17 айда қол жеткізді. Ресейлік банктердің төлем есеп карточкасы 1,8 млн- нан 12млн- ға дейін болды. Халық банкінің осы қол жеткізген статистикалық көрсеткіштері, клиенттері үшін ыңғайлы дербес тіркеу нәтижесінде болып отыр. Мұны қазір Халық банкінің барлық банкоматтарында жүзеге асыруға болады.
Халық банкінің сервиске тіркелген төлем карточкасы бар кез келген клиент, кез келген затты сатып алу, төлем төлеу, жалақы алу операцияларын жүзеге асыру барысында мобилдік телефодарында хабар арқылы ескерту алады. Хабар жұмыстың бағасы, орындалу мерзімі, өткізілетін орны туралы ақпарат береді. Одан басқа да берілген хабар сенімсіздік тудырса, онда тез арада 8080 хабарға арнаулы код арқылы карточканың жұмысын тоқтатып, есеп карточкасын басқа біреулердің заңсыз пайдалануына жол бермеу керек. Оперативті хабарлардан басқа «Мобилдік банкинг» жүйесіне қосылу кез келген уақытта банктің қатысуынсыз әртүрлі ақпараттарды білуге хабар жіберу арқылы ақшаның қалғанын, соңғы операциялар туралы мәліметтерді білуге болады. Жақын арада сервистің үшінші этапы – банк кодын клиенттің сим картасына орналастыру, яғни қорғалған төлемдерді және аударылған салымдарды мобилді телефондар арқылы жүзеге асырады. Халық банкі әлеуметтік жауапкершілігін арттыру нәтижесінде 2005 жылдың күрделі де пайдалы құрылымдарымен белгілі болды.
Халық банкінің карточкаларының орны ерекше, мәселен VISA Gold карточкасын пайдалана бастағанына 8 жылдай болды. Әсіресе, шет елде жүргенде бұл таптырмайтын нәрсе. Сонымен қатар VISA Gold карточкасын иеленушілерге қосымша JAPA карточкасы тегін беріледі. Бұл карточка бойынша шет елдік отелдер қызметін 50 пайыздық жеңілдікпен пайдалануға болады және басқа да пайдалы жақтары бар. Мәселен, сақтандыру қызметін пайдалану мүмкіндігін береді. Қажет болған жағдайда, егер шетелде жүргенде осындай мұқтаждық туып қалса, бұл карточкамен кез келген елде көмек алуға болады әрі қосымша AIG сақтандыру қызметі бар.
CARD TO CARD жүйесімен ақша аудару, Халық банкінің төлем карточкасын пайдаланушы клиенттеріне банкомат арқылы бір карточкадан екінші карточкаға ақша аудару қызметін жүргізеді. CARD TO CARD қызметі жаңа мүмкіндіктерге жол ашады: бұл қызмет түріне тәуліктің кез келген уақытында, демалыссыз әрі үзіліссіз қол жеткізуге болады. Операцияны банкомат арқылы, сонымен қатар аударылған ақшаны Қазақстан аумағында ад, шетелдердің бірінде жүріпте қолға алуға болады. Бұл қызметті пайдалана отырып, ақшаны кәдімгідей үнемдеуге болады, өйткені төленетін комиссиялығы өте аз әрі жіберілетін ақша сомасына байланысты емес.
Халық банкі өз клиенттеріне банкке келместен, банкомат арқылы тез арада несие лимитін алу мүмкіндігін жүргізеді. Банкомат арқылы берілетін несие лимиті – бұл Халық банкінің карточкасымен кезекті жалақыға дейін банктен қарызға ақша алу мүмкіндігін білдіреді. Несие лимиті жалақысы кемінде 15000 теңге болатын әрі жалақысын 3 айдан астам уақыт Халық Банкінің карточкасыменалып жүрген кәсіпорындар мен ұйымдардың қызметкерлеріне арналған. Несие желісінің мөлшері жалақының 70 пайызын құрайды. Халық банкі өзінің төлем карточкаларын иеленушілерге банкомат арқылы әртүрлі төлем жасау қызметін жүргізеді: мобилдік телефондағы балансты толықтырып отыру, кабельдік телевидение қызметі үшін ақы төлеу. Банктің төлем қабылтайтын пунктері мен бөлімшелерінің жұмыс істейтін уақытына тәуелді болмай, кез келген ыңғайлы уақытта банкоматқа барып, төлем жасауға болады.
Халық банкінің банкоматтар арқылы қол жеткізілетін операциялары:
• Қолма – қол ақша алу;
• Карточка бойынша транзакциямен ондағы ақша балансы туралы үзінді алу;
• Мобилдік байланыс, кабельдік телевидение, «Қазақтелеком» ААҚ қызметтері үшін, басқа да төлемдерге қол жеткізуге болады;
• Халық банкінің карточкалары бойынша CARD TO CARD жүйесімен ақша аудару;
• «Карточкалық депозитте» ақша жинақтау;
• Карточкамен несие лимитін алу;
• «Мобильдік банкинг» қызметіне қосылу;
• Қазақстан Халық банкінің Жалпы Зейнетақы Қорындағы зейнетақылық жинақтар туралы үзінді алуға болады;
• «Қазақстан Тұрғын үй құрылысы жинақ банкі» АҚ- да салым жасау және несиені өтеу.
Халық банкі сауда саласындағы әр турлі елдермен ынтымақтастықты өркениетті есеп айырысу тәсілдеріне ауысуға мүмкіндік туғызатын жаңа банк өнімдері мен қызметтерін енгізу саласында тиісті қадамдар жасауда. Бұл орайда екі ел территорияларында банктердің белсенді қызметіне бағытталған жайлы жағдайлар тудыру үшін Қазақстан мен Қытайдағы ірі банктер арасында өзара іс-қимыл орнату аса маңызды болып отыр. Осындай атты иеленетін төлем жүйесінің иесі CUP – пен эквайринг туралы келісімге қол қою тек қана Халық банкі үшін ғана емес, Қазақстанға да маңызды оқиға болып отыр. CHAINA UNION PAY (CUP) Қытайдағы жалпы банкоматтар жүйесін және POS – терминалдардың операторы болып табылады. Енді жоғарыда айтылған келісім бойынша Халық банкі CUP карточкаларының Қазақстандағы эквайері есептеледі. Компаниялар арсындағы ынтымақтастық екі сатыдан тұрады. Бірінші саты барысында екі жақта CUP карточкаларын ұстаушыларға сату орындарында төлем жасау, баланс туралы сұрас салу және Халық банкі жүйесі бойынша Қазақстанда банкоматтардан қолма – қол ақша алу функцияларын пайдалана алу қызметтерін көрсетуді қамтамасыз ету болып табылады. Бұл ынтымақтастықтың брі
| |  скачать работу |
Депозиттік теория негіздері |
|
|
|
Погода в Алматы |
на 10 дней |
другой город |
|
